drukowanie wyrobów włókienniczych
 
Encyklopedia PWN
drukowanie wyrobów włókienniczych,
jedno- lub wielokolorowe miejscowe zabarwianie płaskich wyrobów włókienniczych, np. tkanin, dzianin, niekiedy przędz lub luźnych włókien, w sposób pozwalający na wytworzenie określonego wzoru;
Do drukowania wyrobów włókienniczych używa się farb drukowych (zw. też farbami lub pastami drukarskimi), które są wodnymi roztworami lub zawiesinami barwników z dodatkiem tzw. zagęszczeń drukarskich, nadających farbom odpowiednią lepkość, oraz in. substancji, np. zapraw, katalizatorów, reduktorów, utleniaczy. Jako zagęszczenia stosuje się koloidalne roztwory zagęstników naturalnych (skrobia, śluzy, gumy roślinne) lub syntet. (żywice winylowe). Proces drukowania wyrobów włók. składa się z 3 podstawowych etapów: 1) naniesienia na wyrób farby drukowej za pomocą odpowiednich nośników wzoru, 2) utrwalenia barwnika, gł. przez obróbkę cieplną w odpowiednim środowisku, 3) oczyszczenia wyrobu z pozostałości farby.
W zależności od użytego nośnika wzoru rozróżnia się następujące techniki drukowania: druk stemplowy — ręczne nanoszenie farby za pomocą stempli, tj. form (z drewna, metalu lub tworzyw sztucznych), na których elementy wzoru występują jako miejsca wypukłe; tę technikę stosuje się obecnie wyjątkowo (w druku artyst.); druk wałowy (maszynowy) odbywający się za pomocą wałów z wyrytym (wklęsłym lub wypukłym) wzorem; druk filmowy (sitowy) — nośnikiem jest szablon, tj. rama — druk filmowy płaski, lub cylinder — druk filmowy rotacyjny, pokryty siatką z jedwabiu syntet. lub perforowaną blachą, na której miejsca nie będące elementami wzoru są pokryte nie przepuszczającą farby błoną (np. lakierem); druk dyszowy odbywa się (bez nośnika wzoru) za pomocą elektronicznie sterowanych dysz.
Rozróżnia się: druk bezpośredni (nakładanie farb na tkaninę nie zabarwioną); druk wywabowy, polegający na lokalnym drukowaniu uprzednio wybarwionego wyrobu i rozkładzie barwnika tła albo za pomocą substancji degradujących obecnych w farbie — druk wywabowy biały, albo z jednoczesnym utrwaleniem barwników zawartych w farbie — druk wywabowy barwny; druk ochronny, polegający na nadruku na tkaninie nie barwionej, środków przeciwdziałających późniejszemu zabarwieniu włókna, otrzymane efekty mogą być białe lub barwne. Szczególnym sposobem zdobienia płaskich wyrobów włók. jest transferowy druk sublimacyjny, który polega na odparowaniu barwnika z nośnika pośredniego (z zadrukowanego papieru), jego adsorpcji i utrwaleniu na powierzchni stykającego się z nośnikiem wyrobu podczas prasowania w określonych warunkach (czas, siła docisku, temperatura); stosuje się barwniki zawiesinowe, odznaczające się dużą prężnością pary oraz zdolnością migracji; zastosowanie tej techniki jest ograniczone do niektórych rodzajów włókien.
Bibliografia
J. MIELICKI Zarys chemicznej obróbki wyrobów włókienniczych, Warszawa 1991.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia