degradacja siedliska rolniczego

degradacja siedliska rolniczego,

proces obniżania się naturalnego potencjału wytwórczego ekosystemów roln. wskutek zakłócenia w nich równowagi chem., fiz., biol., wyrażający się spadkiem plonów oraz pogorszeniem jakości uprawianych roślin.

chemiczna degradacja siedliska rolniczego wiąże się z ogólnym zanieczyszczeniem środowiska przyrodniczego przez przemysł, urbanizację, motoryzację, turystykę, a także rolnictwo — w wyniku nieprawidłowej gospodarki nawozami mineralnymi, zwłaszcza azotowymi i fosforowymi (przenawożenie, niewłaściwe proporcje składników nawozów mineralnych), także gnojowicą i pestycydami (zwłaszcza zoocydami). Degradacja siedliska rolniczego gleby jest spowodowana niszczeniem jej fiz. właściwości wskutek ugniatania ciężkim sprzętem roln., także pogorszeniem się funkcjonowania melioracji wodnych, co prowadzi m.in. do zabagnienia lub przesuszenia pól. Szczególnie groźne są procesy erozyjne: erozja wodna, przyspieszająca przemieszczanie najżyźniejszych mas gleby ze zboczy ku ich podnóżom — sprzyja jej wykonywanie zabiegów uprawowych wzdłuż spadku terenu, zamiast w poprzek, oraz erozja wietrzna, powodująca przenoszenie lotnych piasków na tereny użytkowane rolniczo, co pogarsza ich naturalną żyzność. Biologiczna degradacja siedliska rolniczego pojawia się najczęściej w ekosystemach o niewłaściwej strukturze użytkowania ziemi, przy wadliwej, niezgodnej z warunkami fizjograficznymi lokalizacji zalesień oraz pasów drzew i krzewów, gruntów ornych, trwałych użytków zielonych. Naruszenie równowagi biol. agrocenozy zachodzi także w warunkach nieprzestrzegania zasad racjonalnego płodozmianu, bądź nadmiernego jego upraszczania (tzw. zmęczenie gleby); również nie uprawianie przez wiele lat gruntów ornych powoduje degradację siedliska rolniczego wskutek pogorszenia kultury rolnej oraz zachwaszczenia sąsiednich terenów rolniczych.