Turkmenistan. Sztuka
 
Encyklopedia PWN
Turkmenistan. Sztuka.
W III–I tysiącl. p.n.e. ludy zamieszkujące obecny Turkmenistan znały architekturę, malarstwo monumentalne i drobną rzeźbę (wykopaliska w Chorezmie i Merwie). W okresie partyjskim (III w. p.n.e.–III w. n.e.) sztuka turkm. ulegała wpływom hellenistycznym (zabytki Nisy). Od podboju arab. (VII w.) rozwijała się sztuka islamu, której rozkwit nastąpił w XI–XII w. (budowle z cegły zdobione okładziną ceramiczną i mozaiką, m.in. meczet Tałchatan Baba w pobliżu Merwu, karawanseraj Daja Chatun, mauzolea: w Sarahs oraz sułtana Sandżara w Merwie). Najazd Mongołów (XIII w.) spowodował upadek sztuki turkmeńskiej. Od XIV w. budowle odznaczały się coraz większą dekoracyjnością (zabytki Urgenczu, meczet w Anau z XV w.); wytwarzano kobierce — Turkmenistan należy do najważniejszych ośr. kobiernictwa. Po przyłączeniu Turkmenistanu do Rosji (2. poł. XIX w.) zaznaczył się wpływ sztuki rosyjskiej. W sztuce Turkm. SRR dominował realizm socjalist.; przekształcenia urb. i arch. objęły miasta turkm. (Aszchabad); pojawiło się malarstwo sztalugowe, grafika i rzeźba (S. Beglarow, I.I. Czerińko, J.M. Adamowa, J.P. Daneszwar, A. Chadżijew, A.A. Abramow); młodsze pokolenie reprezentują malarze: S. Babikow, M. Mamedow, rzeźbiarze: D. Dżumadurdy, K. Jaramedow. Powstają wyroby rzemiosła artyst. — tkaniny i ceramika.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia