Comptona zjawisko, efekt Comptona, rozpraszanie komptonowskie,
rozpraszanie krótkofalowego promieniowania elektromagnetycznego (rentgenowskiego lub γ) na swobodnych lub słabo związanych w atomie elektronach;
Comptona zjawisko
Encyklopedia PWN
polega na tym, że w wyniku zderzenia pojedynczego fotonu z elektronem część energii oraz pędu fotonu zostaje przekazana elektronowi, co powoduje zwiększenie się długości fali (zmniejszenie energii) i zmianę kierunku ruchu fotonu (rozproszenie promieniowania) oraz odrzut elektronu; zjawisko Comptona jest jednym ze zjawisk świadczących o nieciągłej (kwantowej, fotonowej) strukturze promieniowania; odkryte przez A.H. Comptona; teorię zjawiska oprac. 1929 O. Klein i Y. Nishina. Odwrotne zjawisko Comptona — rozpraszanie promieniowania elektromagnetycznego na elektronach relatywistycznych (tzn. o prędkości bliskiej prędkości światła w próżni), łączy się ze zmniejszeniem długości fali (zwiększenie energii fotonu); jeden z procesów prowadzących do powstawania promieniowania rentgenowskiego i γ wysyłanego przez źródła kosm. (np. kwazary).
