Chorwacja. Muzyka

Chorwacja. Muzyka.

Ludowa muzyka chorwacka oprócz elementów orientalnych (wpływy muzyki tur.) zawiera wiele rysów oryginalnych; charakteryzuje się m.in. mikrointerwałami, nie mieszczącymi się w ramach systemu równomiernie temperowanego, skalami wąskozakresowymi w obrębie kwarty–seksty (oprócz skal 7-stopniowych), melizmatyką, zwłaszcza w pieśniach obrzędowych, tzw. ojkaniem (śpiewaniem zgłosek „voj, hoj, oj” tremolo na tercji lub kwarcie), wielogłosem (m.in. współbrzmienia sekundowe). Najbardziej typowe są pieśni centralnych rejonów Chorwacji (7-stopniowa skala, tryb durowy, także pentatonika, zmienne i złożone metra, różnorodna rytmika); tańce korowodowe (kolo) i tańczone parami; instrumenty: flety pojedyncze i podwójne, oboje, dudy, smyczkowe gusle, lijerica oraz bębny. Ojciec folklorystyki chorwackiej, F. Kuhać, 1878–81 4 wydał zbiory południowosłow. pieśni ludowych. Profesjonalna muzyka chorwacka w swych początkach znajdowała się pod wpływami zachodnimi (tradycja chorału łac.); w renesansie i baroku rozwijała się muzyka rel. (I. Lukačić), a także świecka; od XVI w. ośr. kult. był Dubrownik (1629 wystawiono tam operę Atalanta J. Palmoticia); w XVIII–XIX w. tworzyli kompozytorzy: I.M. Jarnović, L. i A. Sorkočević. Od XIX w. centrum kultury muzycznej Chorwacji był Zagrzeb, gdzie już 1797 otwarto teatr (występy operowych trup wł. i niem.); 1827 zostało zał. towarzystwo muz. (od 1929 Chorw. Tow. Muz.), przy którym od 1829 działała szkoła muz. i orkiestra amatorska; 1834 otwarto teatr, w którym 1840 wyst. pierwszy nar. singspiel Juran i Sofija F. Livadicia; pod wpływem iliryzmu powstały towarzystwa śpiewacze, m.in. 1839 Nar. Iliryjskie Tow. Śpiewacze; w XIX w. działali zasłużeni dla muzyki chorwackiej kompozytorzy — V. Lisinski i I. Zajc, w XX w.: B. Borsa, F. Lučić, A. Dobronić, P. Konjović, J. Gotovac, B. Papandopulo, B. Sakač, z młodszej generacji: M. Kelemen, D. Detoni i osiadły w Paryżu I. Malec. W Dubrowniku od 1926 mieszkał i tworzył pol. kompozytor L.M. Rogowski.