Akt końcowy KBWE,
dokument podpisany 1 VIII 1975 w Helsinkach na zakończenie obrad 3. fazy Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie przez szefów państw i rządów 33 państw Europy (bez Albanii), Stanów Zjednoczonych i Kanady;
Akt końcowy KBWE
Encyklopedia PWN
ma charakter wiążący politycznie (nie jest umową prawnomiędzynarodową). Składa się z 4 zasadniczych części. Pierwsza dotyczy zagadnień bezpieczeństwa eur. (pierwszy koszyk); zawiera deklarację 10 zasad rządzących stosunkami między państwami uczestnikami KBWE; są to: suwerenna równość państw i poszanowanie praw nieodłącznych od suwerenności; powstrzymanie się od użycia lub groźby użycia siły; nienaruszalność granic; integralność terytorialna państw; pokojowe regulowanie sporów; nieingerencja w sprawy wewnętrzne; poszanowanie praw człowieka i podstawowych wolności łącznie z wolnością myśli, sumienia, religii i przekonań; równouprawnienie i prawo narodów do samostanowienia; współpraca między państwami; wykonywanie w dobrej wierze zobowiązań wynikających z prawa międzynarodowego. Akt wprowadzał do praktyki europejskiej środki budowy zaufania w sferze wojskowej, przewidujące m.in. uprzednie dobrowolne powiadamianie o wielkich manewrach oraz wymianę obserwatorów. Drugi koszyk wyznaczał ogólne ramy i priorytety współpracy w dziedzinie gospodarki, nauki i techniki oraz środowiska. Bezpośrednio po nim wprowadzono rozdział kładący nacisk na konieczność rozszerzenia procesu poprawy bezpieczeństwa i współpracy na region Morza Śródziemnego. Trzeci koszyk regulował zasady współpracy humanitarnej, kulturalnej i oświatowej; odzwierciedlał dążenie — ograniczone przez wymóg ogólnej zgody — do liberalizacji międzynarodowych kontaktów kulturalnych i międzyludzkich (jak łączenie rodzin, małżeństwa, podróże) oraz do ułatwiania przepływu myśli i dostępu do informacji (zwłaszcza przez osłabienie kontroli państwa). Końcowa część zawierała postanowienia wcielania postanowień Aktu i kontynuacji procesu KBWE; zaplanowano odbywanie spotkań przeglądowych (pierwszym było belgradzkie spotkanie KBWE) dotyczących realizacji i rozwijania postanowień Aktu. Stał się on jednym z głównych punktów odniesienia w stosunkach Wschód–Zachód w latach 70. i 80.; dając gwarancje stabilności na kontynencie, tworzył podstawy do rozwój dialogu międzynarodowego, budowy zaufania i bezpieczeństwa oraz negocjacji rozbrojeniowych; z punktu widzenia państw bloku wschodniego był usankcjonowaniem terytorialnego i polityczno-militarnego ładu ukształtowanego po II wojnie światowej; stał się też oparciem dla ruchów obrony praw człowieka i opozycji politycznej w państwach komunistycznych oraz instrumentem nacisku państw zachodnich na rzecz demokratyzacji i liberalizacji w Europie Wschodniej. Akt pozostaje podstawą prawną OBWE.
Znaleziono w książkach Grupy PWN
Trwa wyszukiwanie... 
