babilońska sztuka,
sztuka środkowej i południowej Mezopotamii, rozwijająca się ok. poł. II tysiącl.–1. poł. I tysiącl. p.n.e.
babilońska sztuka
Encyklopedia PWN
Podstawą jej rozwoju były bezpośrednie tradycje sztuki sumeryjskiej i akadyjskiej. W jej historii wyróżnia się 3 okresy: starobabiloński, średniobabiloński (sztuka Kasytów) i nowobabiloński. Z okresu starobabilońskiego (1. poł. II tysiącl. p.n.e.) zachowało się niewiele zabytków arch. Najlepiej znanym przykładem są ruiny wielkiego pałacu w Mari z cennymi fragmentami malowideł ściennych; zachowały się również pozostałości świątyń (m.in. w Tell Harmal). Relief starobabiloński reprezentuje przede wszystkim stela Hammurabiego, odznaczająca się zarówno wysokim poziomem artyst. jak i nowatorstwem formy (portretowe ujęcie twarzy króla oraz próba trójwymiarowego modelunku postaci). Rzeźbę pełną reprezentuje m.in. portretowa głowa króla (Hammurabiego?). Drobna plastyka (terakotowa) i gliptyka stały się sztuką masową. Z okresu średniobabilońskiego, kasyckiego (2. poł. II tysiącl. p.n.e.), zachowały się gł. kamienne stele graniczne, tzw. kudurru, zdobione reliefami o treści symbolicznej. Wprowadzono też dekorację arch. w postaci figuralnych fryzów z modelowanej cegły (świątynia Inan(n)y w Uruk). Malarstwo wiązało się nadal z dekoracją wnętrz (ruiny pałacu w Durkurigalzu). Z okresu nowobabilońskiego, chaldejskiego (1. poł. I tysiącl. p.n.e.) zachowały się gł. potężne budowle Babilonu z czasów Nabuchodonozora II. Pojawiła się wówczas dekoracja ścienna z glazurowanej, barwnej cegły (brama Isztar z drogą procesyjną do gł. świątyni Marduka; sala tronowa Nabuchodonozora) przedstawiająca wyobrażenia zwierząt (lwy, byki, smoki) i stylizowane ornamenty roślinne — rekonstrukcja w Berlińskich Muzeach Państwowych (Muzeum Pergameńskie). Rzeźbę nowobabilońską reprezentowały reliefowe kudurru oraz drobne, terakotowe rzeźby wotywne. W gliptyce rozpowszechniła się pieczęć płaska — stemplowa ze scenami kultowymi. Podbój perski nie zahamował rozwoju babilońskiej twórczości artystycznej. Jeszcze przez kilkadziesiąt lat wytwarzano dzieła o tradycyjnym babilońskim charakterze stanowiące inspirację dla powstających wówczas prac perskich.
