wielkiej unifikacji teorie

wielkiej unifikacji teorie,

fiz. teorie pola, w których jest realizowana unifikacja oddziaływań silnych i elektrosłabych.

Modele kwantowej teorii pola mające opisywać w sposób bardziej fundamentalny niż Model Standardowy wszystkie (oprócz grawitacyjnego) oddziaływania cząstek elementarnych do energii rzędu 10¹⁸ GeV, ujmując je w jeden uniwersalny schemat (unifikując); przy osiągalnych obecnie energiach teorie wielkiej unifikacji przechodzą (przez spontaniczne łamanie symetrii) w Model Standardowy; teorie wielkiej unifikacji wykorzystują fakt, że zależne od energii procesu wartości 3 stałych sprzężenia, determinujące w Modelu Standardowym siłę oddziaływań elektrosłabych oraz silnych ekstrapolowane do energii rzędu 10¹⁶ GeV, stają się porównywalne; pozwala to na opis wszystkich tych oddziaływań za pomocą tylko jednej stałej sprzężenia; teorie wielkiej unifikacji wyjaśniają kwantowanie ładunku elektrycznego oraz przewidują istnienie nowych cząstek o masach rzędu 10^15–16 GeV/c², przenoszących oddziaływania naruszające zachowanie liczb kwantowych (barionowej i leptonowej) i, w konsekwencji, rozpad protonu ze średnim czasem życia τ _p ≈ 10^32–34 lat.