wiatr słoneczny
 
Encyklopedia PWN
wiatr słoneczny,
strumień naładowanych elektrycznie cząstek wypływających z korony słonecznej w przestrzeń międzyplanetarną;
wiatr słoneczny składa się głównie ze swobodnych elektronów, protonów, cząstek α oraz niewielkiej liczby jąder pierwiastków cięższych; chemiczny skład wiatru słonecznego jest taki, jak chemiczny skład atmosfery Słońca, z której wiatr słoneczny bierze początek. W okolicach Ziemi prędkość wiatru słonecznego waha się w granicach 250–800 km/s, średnio 300–400 km/s; strumień masy wynosi ok. 5 · 1012 cząstek/(m2 · s), gęstość ok. 5 cząstek/cm3; w ciągu 1 s ze Słońca wypływa ok. 5 mln t materii. Przyczyną istnienia wiatru słonecznego jest ustawiczny dopływ do zewnętrznych warstw Słońca dużych ilości energii, która z korony słonecznej jest częściowo emitowana w postaci promieniowania elektromagnetycznego, częściowo — w postaci energii cząstek materialnych tworzących koronę. Razem z materią jest wynoszone ze Słońca pole magnetyczne, którego linie sił wskutek obrotu Słońca są zawijane w przestrzeni międzyplanetarnej w linie śrubowe o kierunku tworzącym w okolicy Ziemi kąt ok. 45° z kierunkiem ku Słońcu; tak zawinięte pole wytwarza parę sił spowalniającą rotację Słońca. Wiatr słoneczny oddziałuje silnie z zewnętrznymi częściami magnetosfery Ziemi; napierając na zwróconą do Słońca część magnetosfery powoduje, iż obszar objęty działaniem ziemskiego pola magnetycznego rozciąga się w tym kierunku na ok. 60 tysięcy km, podczas gdy w kierunku przeciwnym sięga wielu milionów km. Silnym wybuchom na Słońcu towarzyszy wyrzucanie w przestrzeń większych chmur zjonizowanego gazu; przejście takiego obłoku w pobliżu Ziemi powoduje zakłócenia ziemskiego pola magnetycznego. Podobne do wiatru słonecznego wiatry — lecz często znacznie potężniejsze — istnieją wokół wielu gwiazd (wiatry gwiazdowe).
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia