usterzenie

usterzenie,

lotn. zespół stałych i ruchomych powierzchni nośnych statku latającego;

na elementach usterzenia powstają siły aerodynamiczne zapewniające stateczność (stateczność statku latającego) i sterowność podłużną, kierunkową i poprzeczną. Usterzenie klasyczne pojedyncze lub podwójne (w końcu kadłuba, zwane usterzeniem ogonowym) składa się z części nieruchomych (stateczniki pionowy i poziomy) oraz związanych z nimi części ruchomych (stery kierunku i wysokości). Statecznik pionowy i ster kierunku tworzą usterzenie pionowe i umożliwiają zachowanie żądanego kierunku lotu oraz obracanie samolotu wokół osi pionowej; statecznik poziomy i ster wysokości tworzą usterzenie poziome i umożliwiają zachowanie żądanej wysokości lotu oraz obracanie samolotu wokół osi poziomej; lotki umożliwiają lot bez przechylenia oraz obracanie samolotu wokół osi wzdłużnej. Ster kierunku pilot odchyla nogami za pomocą orczyka lub pedałów sterowych, ster wysokości i lotki — ręką za pomocą drążka sterowego (lub koła sterowego, wolantu). Najczęściej stosuje się usterzenie poziome tylne. Szczególnego rodzaju jest usterzenie motylkowe (Rudlickiego), bez wyróżnionego usterzenia pionowego i poziomego (2 płaszczyzny ustawione w kształcie litery V). W ostatnich latach pojawiły się samoloty z usterzeniem przednim, tzw. układ kaczka.