święte wojny

święte wojny,

w staroż. Grecji ciąg nie powiązanych ze sobą wojen, związanych z kontrolą nad sanktuarium delfickim bądź ochroną jego własności przez Radę Amfiktionii (amfiktionie).

I święta wojna (pocz. VI w. p.n.e.) — przeciw m. Krissa, które nakładało opłaty na udających się do Delf pielgrzymów i uprawiało zorganizowane rozbójnictwo; zakończona zburzeniem Krissy i poświęceniem jej terytorium Apollinowi; niektórzy badacze wątpią w historyczność tego konfliktu. W II świętej wojnie (2. poł. V w. p.n.e.) walczyli Delfijczycy, wspierani przez Spartę, z Fokejczykami, popieranymi przez Ateny, o uzyskanie kontroli nad wyrocznią; zwyciężyli mieszkańcy Delf, utrzymując kontrolę nad sanktuarium (446? p.n.e.). III święta wojna — toczona z inicjatywy Teb, pod auspicjami Rady Amfiktionii, przeciw Fokejczykom, którzy rzekomo uprawiali poświęconą bogu ziemię dawnej Krissy; Fokejczycy w odwet za nałożenie kary pieniężnej opanowali Delfy i złupili skarbiec świątynny; mianowany przez Radę Amfiktionii wodzem, Filip II ostatecznie pokonał Fokejczyków (346 p.n.e.). IV święta wojna wybuchła 340 p.n.e., gdy Ateńczycy, oskarżeni przez m. Amfissa o rededykację łupów z wojen perskich, oskarżyli z kolei mieszkańców Amfissy o uprawianie poświęconej ziemi (o którą toczyła się poprzednia ś.w. przeciw Fokejczykom); na wodza Rada Amfiktionii ponownie wybrała Filipa II, który wykorzystał przyznane sobie pełnomocnictwo, by doprowadzić do ostatecznej rozprawy z Atenami i Tebami.