wyrocznie starożytnej Grecji.

wyrocznie starożytnej Grecji.

W staroż. Grecji wróżbiarstwo, ofiarę i modlitwę uznawano za najważniejsze sposoby nawiązywania kontaktu z bogami; w systemie interpretacji znaków dawanych przez bogów gł. rolę odgrywały wyrocznie; znaki pojawiały się podczas składania ofiar (szczególną wagę przywiązywano do wyglądu wnętrzności zwierzęcia, np. wątroby), snów (nie każdy sen uznawano jednak za mający znaczenie), z zachowań i lotu ptaka oraz przypadkowych zdarzeń (np. kichnięcia). Wyrocznie, w których bóg lub heros udzielał odpowiedzi zasięgającym rady, były związane z określonymi miejscami świętymi, jak: Delfy, Dodona, Didyma lub wyrocznia Trofoniosa w Lebadei (ob. Lewadia); w wyroczniach Apollina bóg objawiał swą wolę za pośrednictwem kapłanki w stanie ekstazy (Pytia); niektóre wyrocznie znajdowały się przy leczn. świątyniach Asklepiosa, który udzielał wskazówek chorym podczas obrzędu inkubacji — śnienia w przedsionku świątyni i późniejszej interpretacji snu; większość udających się do wyroczni stanowiły osoby prywatne, pragnące poznać wolę bogów przed podjęciem ważnej decyzji (np. ślubu) lub innych spraw (np. „czy dziecko jest moim prawowitym potomkiem?”); w życiu publicznym zadawano pytanie o możliwość zmian w kulcie, o sprawy polit., a także przed podjęciem wyprawy kolonizacyjnej; na zadane pytanie wyrocznia odpowiadała: „tak” lub „nie”, wiele zależało zatem od sposobu sformułowania pytania.

W staroż. Grecji istniała grupa specjalistów rel., wieszczków (gr. mánteis), którzy na podstawie wiedzy w zakresie sztuki wieszczej potrafili interpretować znaki zsyłane przez bogów; najstarsze wiadomości o wieszczkach pochodzą z eposu Homerowego; potrafili oni objawić i wytłumaczyć to, co dla innych było zakryte — zarówno w czasie, gdyż znali zamiar bóstwa, jak i w przestrzeni, gdyż dzięki sztuce wieszczej mogli służyć za przewodników. W okresie klas. najważniejszą dziedziną działalności wieszczków było składanie ofiar w kryt. momentach wyprawy wojennej bądź interpretacja znaków pojawiających się w czasie tego rytuału; w życiu polit. gr. wspólnot obywatelskich wieszczkowie uczestniczyli w obrzędach rel., otrzymując niekiedy wybrane części zwierząt ofiarnych.

Lech Trzcionkowski