stylistyka

stylistyka,

nauka o ukształtowaniu językowym wypowiedzi, stanowiącym rezultat doboru określonych środków i norm tekstotwórczych, co jest interpretowane łącznie jako wyraz przynależności wypowiedzi do jakiejś grupy zjawisk mownych i stosunku do reprezentowanych przez nie wartości kulturowych; dział językoznawstwa lub literaturoznawstwa.

Współcześnie rozróżnia się, wg kryterium zakresu badań, stylistykę językoznawczą, charakteryzującą funkcjonalne style danego języka nar. (także typowe cechy stylu literatury pięknej), oraz stylistykę literaturoznawczą, wchodzącą w skład poetyki, badającą właściwości indywidualnych stylów autorskich, gat. i szkół literackich. Do końca XIX w. (nazwa stylistyka pojawiła się w poł. XIX w.) miała charakter normatywny, kontynuowała tradycje retoryki, była podporządkowana badaniom językoznawczym, celom dydaktycznym. W pocz. XX w. ukształtowana pod wpływem neoidealist. kierunku w lingwistyce (B. Croce, K. Vossler, L. Spitzer, Ch. Bally) jako nauka o indywidualnych formach ekspresji językowej (interpretacje filoz. i psychol.); współcześnie, oparta na osiągnięciach strukturalizmu (W.W. Winogradow, R. Jakobson, J. Mukařovský), prowadzi do całościowych ujęć budowy stylistycznej utworu, interpretowanej na tle historii systemów języka (także pozalit.) i w związku z motywacją znaczeniową; w Polsce ważną rolę odegrały prace: K. Wóycickiego, K. Budzyka, M.R. Mayenowej, H. Kurkowskiej, T. Skubalanki.