stereofonia

stereofonia

[gr.],

elektroakustyczna technika zapisu i odtwarzania dźwięku, a także jego przekazu, pozwalająca na uzyskanie przy odsłuchiwaniu wrażenia przestrzenności brzmienia dźwięku i na odzwierciedlenie przestrzennej lokalizacji jego źródeł;

(radiofonia), dająca wrażenie przestrzenności jego brzmienia i możliwość określania położenia źródeł dźwięku w przestrzeni — podobnie jak przy bezpośrednim słuchaniu.

Źródłem informacji o kierunku, z którego przychodzi dźwięk, są dla organów słuchu różnice amplitudy i fazy fal dźwiękowych dochodzących do lewego i prawego ucha. Wrażenie przestrzenności dźwięku można uzyskać odtwarzając za pomocą co najmniej 2 głośników (lewego i prawego) zapis zarejestrowany przez odpowiadające im mikrofony. W stereofonii stosuje się gramofony wyposażone w adaptery stereofoniczne, przekazujące do 2 głośników 2 różne sygnały zapisane w jednym rowku płyty stereofonicznej, magnetofony nagrywające (i odtwarzające) sygnał „lewy” i  „prawy” jednocześnie na 2 ścieżkach oraz radioodbiorniki do odbioru audycji stereofonicznych, wyposażone w dekodery przekształcające odbierany sygnał na sygnały lewego i prawego kanału.Pierwsze próby stereofonicznego przesyłania dźwięków przeprowadził A.G. Bell w końcu XIX w.; pierwszą 2-kanałową transmisję stereofoniczną zademonstrowano 1881 na wystawie przem. w Paryżu; 1920 A.D. Blumlein opatentował urządzenie stereofoniczne zawierające 2 mikrofony i 2 głośniki; 1925 radiostacja w New Haven (USA) nadała próbne audycje stereofoniczne; 1933 przeprowadzono próbną transmisję stereofoniczną trzykanałową (z Filadelfii do Waszyngtonu), a w Wielkiej Brytanii rozpoczęto nagrywanie płyt stereofonicznych wg patentu Blumleina; 1936 w laboratoriach Bella opracowano 2-kanałową metodę nagrywania płyt stereofonicznych; 1939 powstał pierwszy film ze stereofonicznym, 3-kanałowym dźwiękiem; 1952 powstał system film. Cinemascope o 3 kanałach (z dodatkowym kanałem efektów specjalnych). W Polsce rozpoczęto nadawanie audycji stereofonicznych na falach ultrakrótkich 1967.