shintō

shintō

[śinto; jap., ‘droga bóstw’, ‘droga duchów’, ‘nauka bóstw’] ,

shindō,

japońska rodzima religia politeistyczna o dużym zróżnicowaniu form, kultów i praktyk, licznych, niezależnych od siebie odłamach i instytucjach, bez ujednoliconej i centralnej hierarchii kościelnej ani wspólnego kanonu świętych ksiąg, ściśle związana z lokalnymi społecznościami, skupiona na doczesności. Nie ma jednego założyciela ani proroków.

shintō jest zjawiskiem złożonym i niejednolitym, w którym z trudnością rozróżnia się poszczególne nawarstwienia i odmiany; najwcześniejsze teksty shintō Kojiki i Nihongi (VIII w.) zawierają starożytne mity teogoniczne i kosmogoniczne, skoncentrowane wokół postaci antropomorficznych bóstw kami; spisane później teksty norito zawierają przepisy praktyk kultowych; poza tymi tekstami brak w shintō pism zawierających wykład doktryny. W toku dziejów pierwotna shintō zmieniała się, wchłaniając różnorodne elementy, zwłaszcza buddyjskie, konfucjańskie i taoistyczne. W 1868–1945 shintō była religią państwową Japonii i została poddana ministerstwu spraw wewnętrznych; w połowie XIX w. wprowadzono kult cesarza (tennōizm) łączący się z tendencjami szowinistycznymi; po 1945 zniesiono zależność shintō od państwa i uznano ją za organizację religijną, utrzymującą się z dotacji wiernych; ogłoszono publicznie, że cesarz nie jest bogiem; shintō obejmuje wiele grup, m.in. kurozumi-kyō, tenri-kyō. Do shintō zalicza się też wiele wierzeń popularnych (magię leczniczą, nekromancję, wróżbiarstwo itp.), rozpowszechnionych zwłaszcza na wsi.

Amaterasu, szintoistyczna bogini Słońca ofiarowuje człowiekowi larwę jedwabnika, japoński drzeworyt, XX w.

Kioto, kadzidelnik w świątyni Chion’in

On matsuri, zawody sumo rozgrywane podczas święta