restrykcyjne enzymy

restrykcyjne enzymy, restryktazy,

występujące w komórkach bakterii i sinic endonukleazy;

enzymy restrykcyjne rozpoznają określone kilkunukleotydowe sekwencje łańcucha DNA obcego dla komórki (np. DNA wirusa, który przeniknął do bakterii) i wycinają je, rozkładając hydrolitycznie wiązanie fosfodiestrowe w tych odcinkach łańcucha; przecięcie może być tzw. tępe, gdy przechodzi przez te same miejsca obu naprzeciwległych heliksów DNA (obu nici DNA), lub tzw. lepkie, gdy cięcia w obu heliksach są przesunięte względem siebie np. o kilka nukleotydów; własny DNA bakterii jest chroniony przed rozkładem; używając wyosobnionych z bakterii enzymów restrykcyjnych, osiągnięto znaczny postęp w badaniach nad określeniem odcinków DNA odpowiadających poszczególnym genom oraz nad sekwencją nukleotydów w DNA.