precesja
 
Encyklopedia PWN
precesja
[łac.],
mech. jeden z ruchów składowych bryły sztywnej poruszającej się wokół nieruchomego punktu;
p. jest to ruch osi obrotu własnego bryły, zachodzący wokół ustalonej nieruchomej osi. Jeśli bryła sztywna o symetrii obrotowej, wirująca wokół osi symetrii (bąk, żyroskop), jest zamocowana w środku ciężkości, a wypadkowy moment sił (działających na bryłę) względem punktu zamocowania jest równy 0, to bryła ta wykonuje p. regularną, w której oś symetrii bryły zatacza ze stałą prędkością kątową stożek obrotowy, zw. stożkiem p., wokół kierunku momentu pędu. P. takiej samej bryły, ale zamocowanej w punkcie nie będącym środkiem ciężkości, jest p. nieregularną i zachodzi wokół kierunku siły grawitacji; p. nieregularnej towarzyszą zawsze drgania nutacyjne (nutacja). W fizyce kwantowej odpowiednikiem p. bąka w polu grawitacyjnym jest precesja Larmora. P. osi Ziemi wywołana oddziaływaniem Księżyca i Słońca (tzw. p. lunisolarna) oraz planet (tzw. p. planetarna) na niesferyczną bryłę Ziemi powoduje przemieszczanie biegunów świata wokół biegunów ekliptyki. Zjawisku temu towarzyszy przesuwanie się punktu równonocy wiosennej po ekliptyce w kierunku przeciwnym niż Słońce o ok. 50'',26 w ciągu roku. Pełny stożek precesyjny oś Ziemi zakreśla w ciągu 25 700 lat.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia