pomagmowe procesy
 
Encyklopedia PWN
pomagmowe procesy,
procesy minerałotwórcze zachodzące w skałach skorupy ziemskiej pod wpływem par, gazów i roztworów mineralnych wydzielających się z magmy (lub lawy) w końcowym stadium jej zestalania się i po zestaleniu, aż do czasu całkowitego ochłodzenia;
polegają na bezpośredniej krystalizacji minerałów z pozostałości stopu magmowego, silnie rozrzedzonego przez rozpuszczone w nim składniki lotne, lub na metasomatycznych (metasomatoza) przeobrażeniach oraz rekrystalizacji wcześniej istniejących minerałów; produkty p.p. występują zarówno w obrębie intruzji magmowych, będących źródłem aktywności pomagmowej, jak też w skałach otaczających. P.p. związane z oddziaływaniem intruzji magmowej, zależnie od spadku temperatury i zróżnicowania prężności składników lotnych dzieli się teoretycznie na trzy następujące kolejno po sobie etapy: pegmatytowy (pegmatyt, temp. 800–600°C, przewaga ilościowa stopu magmowego nad składnikami lotnymi), pneumatolityczny (pneumatoliza, temp. 600–400°C, przewaga składników lotnych nad stopem magmowym) i hydrotermalny (hydrotermalne procesy, temp. poniżej 400°C, działalność miner. pomagmowych roztworów wodnych); ze względu na stwierdzoną empirycznie znaczną zmienność zakresów temperatur krystalizacji minerałów pegmatytowych i pneumatolitycznych, często zamiast tych dwóch etapów wyróżnia się jeden etap pegmatytowo-pneumatolityczny. Procesy rozwijające się w następstwie ekshalacji wulk. są zw. procesami powulkanicznymi.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia