płeć

płeć,

biol. zespół cech pozwalających podzielić osobniki danego gatunku na 2 grupy oznaczane jako męskie i żeńskie, odgrywające uzupełniające się role w procesie rozrodu;

różnice między osobnikami obu płci leżą u podstaw dymorfizmu płciowego; płeć męska u ssaków jest determinowana obecnością chromosomu Y, podczas gdy brak tego chromosomu warunkuje płeć żeńską (pierwotna determinacja płci). Rozwój I-, II- i III-rzędowych cech płciowych powoduje wtórną determinację płci, która może ulec zakłóceniu z powodu anomalii rozwojowych; u ludzi wyróżnia się też płeć psychologiczną (poczucie przynależności do danej płci, płciowa identyfikacja), która niekiedy jest odmienna od płci biologicznej (transseksualizm) oraz płeć metrykalną, określoną w momencie narodzin na podstawie II-rzędowych cech płciowych. Występowanie płci jest nierozerwalnie związane ze zjawiskiem rozmnażania płciowego, prowadzącego do połączenia się gamet niosących geny 2 różnych osobników z wytworzeniem organizmu potomnego o nowym zestawie genów. Za organizm płci żeńskiej uważa się taki, który produkuje oocyty, podczas gdy organizm płci męskiej produkuje plemniki. Osobniki produkujące obydwa rodzaje gamet określa się jako obojnacze (obojnactwo).