palnik plazmowy

palnik plazmowy, plazmotron, generator plazmy,

fiz. urządzenie służące do wytwarzania strumienia gazu o bardzo wysokiej temperaturze (kilkunastu tys. stopni Celsjusza), czyli gazu w postaci częściowo zjonizowanej (plazma);

charakterystyczną cechą p.p. jest wytwarzanie strumienia plazmy o bardzo wysokiej koncentracji energii i mocy w stosunkowo niewielkiej objętości oraz łatwość regulacji parametrów gazu: temperatury, mocy, strumienia ciepła, prędkości, składu chem. i ciśnienia; dzięki tym właściwościom p.p. stosuje się w wielu dziedzinach nauki i techniki: metalurgia (metalurgiczne piece plazmowe, sferodoizacja tlenków i węglików, synteza węglików i borków), obróbka materiałów (cięcie termiczne metali i trudno topliwych materiałów ceramicznych, spawanie, napylanie i napawanie powłok, obróbka odlewów, wiercenie otworów, wytwarzanie części maszyn z materiałów trudno topliwych), badania materiałowe (plazmowe tunele naddźwiękowe, badania ablacyjne osłon satelitów), chemia (atomizacja i wzbudzanie materiału próbki w analizie spektralnej, jonizacja analitu w spektrometrii mas, oczyszczanie rud, reakcje węgiel-wodór, reakcje węgiel-azot-wodór). Rozróżnia się 2 podstawowe typy p.p.: łukowe i indukcyjne. W p.p. łukowych łuk elektr. stabilizowany ściankami i przepływem gazu wytwarza strumień plazmy wypływający z dużą prędkością na zewnątrz urządzenia. W p.p. indukcyjnych strumień plazmy jest wytwarzany w gazie przepływającym przez cewkę wysokiej częst.; przekazywanie energii do gazu odbywa się za pomocą pola wysokiej częst. na analogicznej zasadzie jak nagrzewanie metali w piecach indukcyjnych wysokiej częst.; moc p.p. wynosi od kilku do kilkuset kW (p.p. małej i średniej mocy), a w bardziej skomplikowanych urządzeniach, budowanych do specjalnych celów — do kilkudziesięciu MW (p.p. dużej mocy).