mutageny
genet. wszelkie czynniki fiz., chem. i biol. wywołujące zmiany w informacji genetycznej (mutacja, mutageneza);
[łac.-gr.],
czynniki mutageniczne, czynniki mutagenne,
mutageny
Encyklopedia PWN
do mutagenów fizycznych należą np. promieniowanie jonizujące oraz promieniowanie ultrafioletowe; znacznie liczniejsza jest grupa mutagenów chemicznych, należą do niej zarówno substancje bezpośrednio reagujące z DNA i naruszające jego strukturę (np. mitomycyna C) lub modyfikujące zasady azotowe, jak i związki chemiczne zaburzające normalny przebieg procesu replikacji DNA (np. analogi zasad azotowych); mutagenami biologicznymi są niektóre wirusy (np. retrowirusy) oraz transpozony wywołujące delecje i insercje; większość pierwotnych zmian wywołanych przez mutageny jest usuwana w wyniku reperacji DNA; niektóre mutacje, jak się uważa, są pierwotną przyczyną większości nowotworów, stąd też większość mutagenów jest też czynnikami rakotwórczymi (karcinogenami).
