mesjanizm
 
Encyklopedia PWN
mesjanizm,
koncepcje i ruchy rel.-społ. oparte na wierze w nadejście wyjątkowej postaci lub narodu, których działalność przyniesie wyzwolenie od zła, zmieni oblicze świata i rozpocznie nową erę eschatologiczną.
Pierwotnie zjawisko to odnoszono do żydowskiej i chrześc. koncepcji Mesjasza, z czasem przyjęło się pojęciem tym oznaczać oczekiwanie na wybawcę mającego przymioty Boga, posłanego przez niego i jemu podobnego; idee bliskie mesjanizmowi występowały w islamie (mahdi, 12. imam) i hinduizmie Kalkin, awatara, a także w późniejszych chrześc. ruchach chiliastycznych (millenaryzm); z czasem pojawiła się historiozoficzna postać mesjanizmu przypisująca jednostkom lub grupom społ. (gł. narodom) szczególne posłannictwo wobec ludzkości; ta postać mesjanizmu występowała m.in. w ideologii słowianofilstwa i panslawizmu ros.; poza Europą prądy mesjanistyczne szerzyły się zwłaszcza wśród Indian amer. w XIX w.; w XX w. występowały one wśród plemion afryk., przeciwstawiających ideę „narodu wybranego” hegemonii kolonizatorów (np. kimbangizm, afrochrześcijańskie religie).
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia