insektycydy

insektycydy

[łac.],

środki owadobójcze,

substancje chem. i mikrobiol. zaliczane do pestycydów, stosowane do zwalczania szkodliwych owadów w ochronie roślin, higienie sanitarnej, weterynarii i in.;

ze względu na sposób działania na owady rozróżnia się insektycydy kontaktowo-żołądkowe, które przedostają się przez okrywę ciała (rozpuszczają się w tłuszczach okrywy i nóg) lub przez układ pokarmowy do układu nerwowego owada, powodując zakłócenia w jego funkcjonowaniu i śmierć szkodnika, oraz insektycydy działające na układ oddechowy owada (stosowane zwykle w postaci aerozoli). Wśród insektycydów stosowanych w ochronie roślin rozróżnia się insektycydy kontaktowe (powierzchniowe) — pozostające na powierzchni rośliny, oraz systemiczne (układowe) — pobierane przez korzenie lub wnikające do wnętrza przez nadziemne części rośliny i krążące wraz z sokami roślinnymi. Pierwszymi insektycydami, stosowanymi już w starożytności, były substancje nieorg. (gł.siarka), na początku naszej ery stosowano preparaty arsenowe, 1867 do zwalczania stonki ziemniaczanej zastosowano zieleń paryską; od pocz. XIX w. stosowano także preparaty pochodzenia roślinnego (m.in. pyretrum, nikotyna, retenon); od lat 40. XX w. (odkrycie właściwości owadobójczych DDT) trwa rozwój nowoczesnych insektycydów, obecnie gł. org.; należą one do różnych klas związków chemicznych, gł. do: związków fosforoorg., karbaminianów, pyretroidów; poszukuje się nowych substancji o odmiennych mechanizmach działania (jak feromony, juwenoidy, neurohormony i in. substancje zakłócające rozwój owadów). Biopreparaty owadobójcze zalecane do zwalczania gąsienic i larw owadów zawierają jako substancję biologicznie czynną kryształy i zarodniki Bacillus thuringiensis.