grawimetr
 
Encyklopedia PWN
grawimetr
[łac. gravis ‘ciężki’, gr. metréō ‘mierzę’],
przyrząd do pomiarów przyspieszenia ziemskiego ;
mierzy siłę ciężkości działającą na jednostkową masę w danym punkcie na powierzchni lub ponad powierzchnią Ziemi, tj. natężenie pola siły ciężkości w tym punkcie. Rozróżnia się g. bezwzględne, pozwalające na wyznaczenie wartości w danym punkcie bez znajomości wartości w jakimkolwiek innym punkcie, oraz g. względne, dokonujące pomiaru różnicy przyspieszenia Δ między dwoma punktami. Zależnie od zasady działania g. dzieli się na dynamiczne, których działanie opiera się na pomiarze parametrów ruchu masy (ruch wahadła, drganie struny), i statyczne (tylko względne) — na pomiarze wielkości odkształcenia elementu sprężystego wywołanego zmianami siły ciężkości;
Działanie współczesnych g. bezwzględnych jest oparte gł. na wykorzystaniu swobodnego spadku lub pionowego podrzutu i spadku ciała w próżni, a wartość wyznacza się na podstawie pomiaru przebytej przez spadające ciało drogi i zużytego na to czasu; urządzenia te są wyposażone w interferometry laserowe do dokładnych pomiarów długości i elektroniczne liczniki (kontrolowane wysokostabilnymi wzorcami częst.) do pomiaru czasu, a także w aparaturę do wytwarzania i utrzymywania wysokiej próżni. Specjalne wymagania konstrukcyjne stawiane g. bezwzględnym sprawiają, że do dokładnych pomiarów są one rzadziej stosowane niż g. względne.
Do pomiarów względnych stosuje się powszechnie statyczne g. sprężynowe, w których w najprostszym przypadku mierzy się zmiany położenia obciążnika zawieszonego na sprężynie (kwarcowej lub metal.). Stosuje się też inne g., np. oparte na wykorzystaniu zjawiska nadprzewodnictwa metali lub precesji żyroskopu laserowego.
Dokładność g. bezwzględnych osiąga 10–8 m·s–2, dokładność g. względnych — 10–5 Δ.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia