fenomenalizm

fenomenalizm

[gr.],

pogląd filozoficzny, zgodnie z którym zakres ludzkiego poznania jest ograniczony jedynie do sfery zjawiskowej rzeczywistości i rządzących nią praw, byt zaś odmienny od zjawisk („rzecz sama w sobie”, istota rzeczy) jest bądź niepoznawalny, bądź nie istnieje;

stał się podstawą nowożytnej metodologii badań naukowych; elementy fenomenalizmu występowały w poglądach starożytnych sceptyków; w nowożytnych czasach fenomenalizm reprezentowali m.in. G. Berkeley, D. Hume, I. Kant, H. Spencer, tendencje fenomenalistyczne wystąpiły także m.in. u A. Comte’a (zalecającego, w związku z pozytywistycznym programem uprawiania nauki, rezygnację z poszukiwania istoty rzeczy), a także twórców empiriokrytycyzmu, E. Macha i R. Avenariusa.