faryzeusze
żydowskie stronnictwo religijno-polityczne, istniejące od II w. p.n.e. do końca I w. n.e., przeciwnicy saduceuszy;
[hebr. peruszim ‘oddzieleni’],
faryzeusze
Encyklopedia PWN
wyłonili się prawdopodobnie z opierających się hellenizacji środowisk pobożnych Żydów (chasidim); prześladowani za Machabeuszów, doszli do wpływów politycznych i religijnych za panowania Aleksandry Salome (76–67 p.n.e.); w okresie dominacji rzymskiej, niechętni Herodowi I Wielkiemu i jego następcom, wycofali się z aktywnego życia politycznego, koncentrując się na życiu religijnym; po 70 r. n.e. wobec zaniku innych ugrupowań religijnych uzyskali decydujący wpływ na kształtujący się judaizm rabiniczny (Miszna); w doktrynie obok Biblii hebrajskiej uznawali również tradycję ustną, kładli nacisk na dokładne przestrzeganie przepisów rytualnych, wierzyli w anioły i demony, w nadejście Mesjasza, nieśmiertelność duszy i zmartwychwstanie ciał; oskarżani przez Jezusa o obłudę i formalizm religijny, są przedmiotem ostrej krytyki w Ewangeliach.
