enzymatyczne aktywatory

enzymatyczne aktywatory,

substancje umożliwiające, wzmagające lub ochraniające aktywność katalityczną enzymów;

aktywatorami enzymatycznymi są jony metali, np. jony Mg²⁺ aktywują fosfatazy, Fe ²⁺ — peroksydazy, Mn²⁺ — fosfotransferazy, natomiast Zn²⁺ — dehydrogenazę alkoholową. Niespecyficznymi aktywatorami enzymatycznymi są związki zapobiegające uszkodzeniom enzymów, np. przeciwutleniacze (np.: glutation, kwas askorbinowy, dysmutaza ponadtlenkowa, tokoferol) obecne w komórce w dużym stężeniu i neutralizujące aktywne formy tlenu i nadtlenki organiczne. Specyficznymi aktywatorami enzymatycznymi są drobnocząsteczkowe aktywatory allosteryczne (np. cAMP, diacyloglicerol); łączą się z enzymem w miejscu regulatorowym i wskutek oddziaływań konformacyjnych zwiększają aktywność katalityczną enzymu. Specyficznymi aktywatorami enzymatycznymi są enzymy modyfikujące właściwości innych enzymów na drodze odwracalnej modyfikacji kowalencyjnej; polega ona na przyłączeniu do cząsteczki enzymu grupy fosforanowej, metylowej lub acetylowej; największe znaczenie fizjol. ma aktywacja na drodze fosforylacji. Aktywatorami enzymatycznymi są także specyficzne proteazy (hydrolazy peptydów) katalizujące nieodwracalną modyfikację enzymu poprzez częściową proteolizę białka enzymatycznego; nieaktywny proenzym przekształca się w formę aktywną; tą drogą są aktywowane enzymy trawienne (chymotrypsyna, pepsyna, trypsyna, kolagenaza) oraz enzymy uczestniczące w procesie krzepnięcia krwi.