delikt

delikt

[łac. delictum]:

1) w prawie rzymskim czyn niedozwolony, przestępstwo (delictum); rozróżniano delikty prawa publicznego i prywatnego (delicta publica i delicta privata), te ostatnie były źródłem powstania zobowiązania między sprawcą a poszkodowanym, rozstrzyganego w procesie prywatnym;

2) współcześnie w prawie cywilnym samoistne źródło zobowiązania ujmowane szerzej niż w prawie rzymskim; delikt może być działaniem zawinionym lub niezawinionym, z którego wynikła szkoda, oraz zdarzeniem (np. odpowiedzialność za zwierzęta i rzeczy), za które prawo czyni kogoś odpowiedzialnym; w wielu systemach prawnych odpowiedzialność stanowi, oprócz umownej (kontraktowej), odrębny rodzaj odpowiedzialności odszkodowawczej;

3) w prawie karnym każdy czyn bezprawny (przestępstwo);

4) delicta iuris gentium — przestępstwa prawa narodów (piractwo, fałszowanie pieniędzy, handel niewolnikami, kobietami, dziećmi) — czyny zakazane, co do których istnieje zasada represji powszechnej, niezależnie od miejsca popełnienia czynu;

5) w stosunkach międzynar. każde naruszenie prawa międzynar.; delikt międzynarodowy pociąga za sobą odpowiedzialność; szczególnie ciężkie naruszenia są nazywane zbrodniami międzynar. (np. zbrodnie przeciwko pokojowi, ludobójstwo); dawniej uważano, że podmiotem deliktu międzynarodowego może być tylko państwo, obecnie przyjmuje się, że również osoby fiz. mogą ponosić odpowiedzialność prawnomiędzynarodową.