iniuria

iniuria

[łac.],

pojęcie prawne; w dawnym prawie rzymskim i. miała 2 znaczenia: szersze — bezprawie, oraz węższe — zniewaga;

szersze znaczenie dotyczyło bezprawnego działania stanowiącego wykroczenie poza sferę dozwoloną i chronioną przez prawo (ius), które uprawniało poszkodowanego do użycia pomocy własnej lub do odwołania się do odpowiedniej sankcji ustalonej przez państwo; w węższym znaczeniu było to przestępstwo prawa prywatnego (delikt), polegające na naruszeniu nietykalności fiz. człowieka albo jego godności przez obrazę słowną lub zniesławienie; w dawnym prawie cywilnym odpowiedzialność za i., wymieniona już w prawie dwunastu tablic, była oparta na systemie ściśle oznaczonych kar, gł. pieniężnych; edykt pretorski rozszerzył pojęcie i. oraz wprowadził możliwość podania przez poszkodowanego proponowanej wysokości kary; wydana 81 r. p.n.e. lex Cornelia de iniuriis wprowadziła oprócz odpowiedzialności prywatno-prawnej, również odpowiedzialność karną.