białaczki

białaczki,

grupa chorób nowotworowych układu krwiotwórczego;

charakteryzują się nieprawidłową proliferacją, dojrzewaniem i uwalnianiem krwinek białych — leukocytów ze szpiku kostnego i in. tkanek układu krwiotwórczego, naciekami narządowymi i obecnością niedojrzałych postaci tych komórek we krwi obwodowej. Etiologia białaczek nie została w pełni wyjaśniona, w powstaniu ich prawdopodobnie odgrywa rolę współdziałanie wielu czynników: środowiskowych (promienie jonizujące, środki chem.), dziedzicznych (anomalie chromosomalne, niedobory immunologiczne), wirusy onkogenne (retrowirusy i in.), rearanżacje genów, zaburzenia regulacji wzrostu komórkowego przez czynniki hematopoetyczne itd. Ze względu na rodzaj komórek i przebieg kliniczny wyróżnia się białaczki szpikowe (ostre lub przewlekłe) i białaczki limfatyczne (ostre, zw. białaczkami limfoblastycznymi, lub przewlekłe). Przebieg białaczki ostrej jest gwałtowny, z gorączką, bólami stawów, wrzodziejącym zapaleniem jamy ustnej i zmianami we krwi; rokowanie bardzo poważne; w białaczce przewlekłej, oprócz zmian we krwi, występuje powiększenie węzłów chłonnych (gł. w białaczce limfatycznej), śledziony, wyniszczenie i niedokrwistość; rokowanie nieco pomyślniejsze; choroba trwa latami; leczenie (obecnie w wielu przypadkach skuteczne) zależne od rodzaju białaczki. W niektórych chorobach zakaźnych obserwuje się odczyn białaczkowy w obrazie krwi, zw. niekiedy białaczką rzekomą.