barwa
 
Encyklopedia PWN
barwa,
subiektywne wrażenie zmysłowe, powstające w wyniku działania bodźców wzrokowych na receptory zmysłu widzenia znajdujące się w siatkówce oka, tj. czopki i pręciki.
W rozumieniu potocznym barwa to specyficzna właściwość ciał materialnych rejestrowana zazwyczaj podczas obserwacji w oświetleniu dziennym, a także właściwość samego oświetlenia. Ze względu na subiektywizm odbioru wrażeń wzrokowych, ustala się obiektywne, liczbowe parametry charakteryzujące każdą barwę. Barwę charakteryzują: odcień, natężenie (jasność), nasycenie i czystość. Odcień (ton, chromatyczność, kolor) daje barwie jej nazwę (np. czerwony, żółty, niebieski), a określa go odpowiadająca mu długość fali elektromagnetycznej w zakresie od 400 nm do 700 nm. Barwa wywołana promieniowaniem o ściśle określonej długości fali zwie się barwą prostą (widmową, spektralną, monochromatyczną); barwami prostymi są kolejne barwy tęczy. Wszystkie barwy proste z  barwami purpurowymi (powstałymi ze zmieszania barw fioletowych z czerwonymi) stanowią barwy zasadnicze. Nasycenie barwy maleje wraz z domieszką światła białego (np. barwa czerwona, różowa, biała), czystość barwy maleje wraz ze zbliżaniem się do czerni (np. czerwona, czerwonobrązowa, czerń). Jakościową cechą barwy obejmującą jej odcień i nasycenie jest chromatyczność (chrominancja; przedstawia się ją na wykresie chromatyczności i wyraża 2 współrzędnymi xy tego wykresu). Barwy achromatyczne (niekolorowe) obejmują różne odcienie szarości od bieli do czerni. Mieszanie różnych barw chromatycznych prowadzi do innej barwy — tzw. addytywne mieszanie barw. Barwy, których mieszanie daje barwę achromatyczną (biel), zwą się barwami dopełniającymi (np. fioletowa 400 nm i żółta 570 nm; czerwona 650 nm i niebieskozielona 490 nm); 3 barwy proste wybrane tak, że po zmieszaniu dowolnych 2 spośród nich nie jest możliwe uzyskanie trzeciej, nazywa się barwami podstawowymi. Przez dodanie w różnych proporcjach 3 barw podstawowych można uzyskać barwy chromatyczne lub biel (a zatem tę samą barwę można uzyskać przez zmieszanie różnych barw podstawowych). Przyczyną zabarwienia ciał jest selektywna (występująca intensywnie tylko dla pewnych długości fal) absorpcja, odbicie lub transmisja światła. Zabarwienie ciał w wyniku interferencji światła powstaje głównie przy odbiciu światła od przedniej i tylnej powierzchni cienkich przezroczystych warstw (np. baniek mydlanych). Brak fizjologicznej wrażliwości oka na barwę (najczęściej czerwoną i zieloną) nazywa się daltonizmem.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Barwa, powstawanie barw powierzchnirys. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia