Wojsko Polskie we Francji
 
Encyklopedia PWN
Wojsko Polskie we Francji 1939–40,
polskie siły zbrojne podporządkowane władzom RP i dowodzone przez Naczelnego Wodza, organizowane na podstawie polsko-francuskiej umowy wojskowej z 9 IX 1939 i protokołu wykonawczego z 21 IX 1939.
Początkowo formowano dywizję piechoty (kadrę dowódczą stanowili oficerowie WP z kraju, pozostałych żołnierzy rekrutowano spośród obywateli pol. zamieszkałych we Francji); 12 IX 1939 władze fr. przekazały stronie pol. na ośr. formowania obóz ćwiczebny w Coëtquidan. Wraz z powołaniem władz RP na uchodźstwie (prezydenta, rządu i Wodza Nacz.) powstały Min. Spraw Wojsk., Sztab Nacz. Wodza i wojsk. instytucje centralne, m.in. Komenda Gł. Związku Walki Zbrojnej, dowodzona przez gen. K. Sosnkowskiego. Po podpisaniu 4 I 1940 pol.-fr. umowy wojsk. rozpoczęto formowanie WP składającego się ze wszystkich rodzajów wojsk; oddziały WP operacyjnie podlegały fr. Nacz. Dowództwu i miały działać w składzie jednostek fr.; do VI 1940 sformowano: Samodzielną Brygadę Strzelców Podhalańskich (dow. gen. Z. Bohusz-Szyszko), 1. Dyw. Grenadierów (gen. B. Duch), 2. Dyw. Strzelców Pieszych (gen. B. Prugar-Ketling); zapoczątkowano formowanie: X Brygady Kawalerii Pancernej (gen. S. Maczek), 3. (pułkownik T. Zieleniewski) i 4. dyw. piechoty (gen. R. Dreszer) oraz Brygady Strzelców Karpackich (gen. S. Kopański) w Syrii; utworzono nowe ośr. formowania m.in. w Parthenay (Wandea); ponadto na podstawie odrębnych umów z Francją i Wielką Brytanią organizowano Pol. Siły Powietrzne (we Francji 7 dywizjonów i kilkanaście kluczy) i rozbudowano Polską Marynarkę Wojenną (wszystkie okręty stacjonowały w Wielkiej Brytanii); do WP wcielano obywateli pol. z Francji i żołnierzy ewakuowanych z Polski; łącznie WP we Francji i na Bliskim Wschodzie liczyło ok. 80 tys. żołnierzy. Jednostki WP walczyły w obronie Norwegii (8 V–8 VI 1940 Samodzielna Brygada Strzelców Podhalańskich pod Narwikiem oraz pol. okręty i statki) i w kampanii fr.-niem.: 1. Dyw. Grenadierów (od 26 V 1940) w składzie XX korpusu fr. w Lotaryngii pod Dieuze, Lagarde i Merviller (21 VI wobec braku możliwości kontynuowania walki rozwiązana przez dow.), 2. Dyw. Strzelców Pieszych (od 15 VI) w składzie XLV korpusu w Jurze (rejon Belfortu), po kilkudniowych walkach przeszła do Szwajcarii (żołnierzy internowano), X Brygada Kawalerii Pancernej (od 13 VI) w składzie 4. armii w Szampanii pod Champaubert, Montmirail i Montbard (17 VI rozwiązana przez dow.); w obronie Bretanii uczestniczyła Samodzielna Brygada Strzelców Podhalańskich (pozbawiona ciężkiego sprzętu 18 VI została rozbita przez niem. oddziały pancerne); ponadto walczyło 136 pilotów myśliwskich (zniszczyli ponad 50 niem. samolotów); w walkach m.in. zginęło lub zostało rannych ok. 6 tys. żołnierzy, 13 tys. internowano, 16 tys. dostało się do niewoli; instytucje centralne WP, ośr. formowania, oddziały nieuczestniczące w walkach oraz część żołnierzy z jednostek frontowych ewakuowano (łącznie ponad 20 tys.) do Wielkiej Brytanii i Palestyny.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia