Tajlandia. Gospodarka

Tajlandia. Gospodarka.

Tajlandia jest jednym z najszybciej rozwijających się krajów Azji Południowo-Wschodniej; w latach 1985–95 produkt krajowy brutto wzrastał średnio o 9,8% rocznie (1988 — 13%), na początku lat 90. — ok. 8% (1993 — 7,7%), w 2007 — 4,8%; wysoka dynamika gospodarki jest związana z napływem kapitału zagranicznego (najwięcej z Japonii, Singapuru, Hongkongu, USA), rozbudową przemysłu przetwórczego (głównie włókienniczego i chemicznego, wykorzystujących tanią siłę roboczą, a także elektronicznego, którego rozwój hamuje jednak niedobór wykwalifikowanej kadry) oraz liberalną polityką gospodarczą; maleje udział rolnictwa, leśnictwa i rybołówstwa w produkcie krajowym brutto (11,4% — 2007), zwiększa się — przemysłu (43,9%) i usług (44,7%); produkt krajowy brutto na 1 mieszkańca wg parytetu siły nabywczej 7,9 tys. dolarów USA; 1997 Tajlandię ogarnął kryzys wywołany bankructwem wielu banków i odpływem kapitału zagranicznego; dewaluacja batha o 40%; kredyty z Międzynarodowego Funduszu Walutowego w wysokości 16 mld dolarów USA na stabilizację gospodarki. W 2004 duże straty w infrastrukturze w południowych prowincjach w związku z katastrofalnym tsunami.

Przemysł.

Górnictwo — do lat 70. XX w. podstawowy obok rolnictwa dział gospodarki — odgrywa coraz mniejszą rolę; od lat 90. znacznie zmałało wydobycie rud cyny (wyspa Phuket, Płw. Malajski); wydobywa się także rudy cynku, wolframu oraz antymonu, miedzi, żelaza, fluoryty, węgiel brunatny, ropęnaftową, sól kam. z wody mor., gips, dolomit, skalenie; ze złóż szelfowych w Zat. Tajlandzkiej eksploatuje się gaz ziemny (gazociąg podmor. do portu Laem Czabang). 93,5% energii elektrycznej dostarczają elektrownie cieplne, opalane węglem brunatnym i gazem ziemnym, 6,5% — wodne, największe na rz.: Ping i Nan; produkcja energii elektrycznej 114,7 mld kW·h (2003). Z przemysłu przetwórczego największe znaczenie ma produkcja na licencjach jap. części komputerowych, podzespołów elektronicznych i odbiorników telew., montaż jap. motocykli (firma Honda, Yamaha) i samochodów, przemysł włók., skórz., cukr. (powszechnie rozwinięty w regionach uprawy trzciny cukrowej), cementowy, gumowy, rafineryjny (rafinerie w Laem Czabang i Bangkoku), zabawkarski. Większość zakładów przem. jest skoncentrowana w Bangkoku; na wyspie Phuket — huta cyny; w mniejszych miastach — rozwinięte rzemiosło (wyroby z metali, kości słoniowej, biżuteria).

Rolnictwo.

Tajlandia ma duży areał rolny (32,9% pow., użytki zielone — 7% pow. kraju) i należy do świat. eksporterów produktów rolnych; przeważają małe, drobnotowarowe gospodarstwa rolne (połowa gospodarstw ma pow. poniżej 2 ha). Główne rośliny uprawne: ryż (27,0 mln t rocznie, 2005), maniok, kukurydza (gł. na równinie Korat) i kauczukowiec (plantacje wzdłuż linii kol. na Płw. Malajskim), poza tym uprawia się trzcinę cukrową (67,9 mln t), tytoń, bawełnę, palmę kokosową (na wybrzeżach), orzeszki ziemne, banany; w górach nielegalne plantacje maku lekarskiego (na opium). Tajlandia jest gł. świat. eksporterem ryżu i największym producentem kauczuku naturalnego (3,0 mln t) i ananasów (2,0 mln t) oraz liczącym się — in. owoców oraz cukru. Hodowla trzody chlewnej (7,2 mln sztuk, 2004) i bydła (5,0 mln), bawołów (2,0 mln) wykorzystywanych jako siła pociągowa oraz słoni do prac leśnych w górach. Dobrze rozwinięte rybołówstwo mor.; połowy ryb, mięczaków i krewetek (3,6 mln t), gł. w Zat. Tajlandzkiej.

Turystyka.

Bardzo duże znaczenie dla gospodarki ma turystyka; turystów zagr. (11,7 mln w 2005, wpływy 13,0 mld dol. USA) przyciągają plaże Płw. Malajskiego i okolicznych wysp (Phuket, Samui), buddyjskie świątynie Bangkoku oraz liczne dzielnice rozrywki, zwłaszcza w stolicy i w Pattaya.

Transport i łączność.

Transport stosunkowo słabo rozwinięty; dł. dróg wynosi 57,4 tys. km, w tym 98% utwardzonych (2001), dł. linii kol. (wąskotorowych) — 4,1 tys. km (2005); na Menamie żegluga śródlądowa (łączna dł. dróg wodnych 4,0 tys. km); nośność floty handl. (400 jednostek) 4,3 mln DWT (2006); gł. porty mor.: Bangkok, Pattani, Phuket, Sattahip, Songkhla i nowo zbud. Laem Czabang nad Zat. Tajlandzką; port lotn. Bangkoku — Don Muang (ok. 25 mln pasażerów rocznie) jest jednym z największych węzłów komunikacji lotn. w Azji; loty międzynar. obsługują również lotniska w Cziang Maj, Hat Yai i Phuket; stosunkowo rzadka, ale wysokiej jakości sieć telefoniczna; 7,0 mln abonentów telefonii stacjonarnej; w użytkowaniu 27,4 mln telefonów komórkowych (2005).

Handel zagraniczny.

Wartość eksportu 110 mld dol. USA, importu 118 mld dol. USA (2005); eksport urządzeń i podzespołów elektronicznych, samochodów, odzieży, obuwia, tkanin baweł., kauczuku, ryżu, tapioki, cukru, przetworów rybnych, biżuterii; import maszyn, środków transportu, części elektronicznych, ropy naft. i produktów naft., stali; gł. partnerzy handl.: Japonia, USA, Chiny, Malezja, Singapur.

Phangnga Park Narodowy (Tajlandia)