Syria. Gospodarka

Syria. Gospodarka.

Kraj rozwijający się, o centralnym systemie planowania; większość dziedzin życia gospodarczych, mimo podjętych w latach 90. XX w. prób prywatyzacji, należy do sektora państwowego; sektor prywatny obejmuje handel detaliczny i drobny przemysł; w latach 70. i 80. ścisłe związki gospodarcze z ZSRR, a izolacja polityczna i gospodarcza od rozwiniętych krajów Europy Zachodniej i Stanów Zjednoczonych; duże nakłady przeznaczano na rozwój potencjału militarnego. Rozpad 1991 ZSRR, największego odbiorcy niskiej jakości syryjskich towarów, dodatkowo skomplikował sytuację gospodarczą w kraju. Korzystnie na gospodarkę wpłynęło natomiast przyłączenie się Syrii do koalicji antyirackiej podczas wojny iracko-kuwejckiej (1991–95 Syria otrzymała 2,5 mld dolarów USA bezzwrotnej pomocy zagranicznej, dalszy 1 mld zainwestowano w projekty rozwojowe), a także odkrycie nowych pól naftowych, co pozwoliło na zwiększenie wydobycia i eksportu ropy naftowej; produkt krajowy brutto na 1 mieszkańca wg parytetu siły nabywczej 4,5 tys. dolarów USA (2007); struktura wytwarzania PKB: usługi 48,9%, przemysł 27,5%, rolnictwo 23,6% (2004).

Przemysł.

Głównym bogactwem miner. jest ropa naft., wydobywana (23,3 mln t, 2005) na północnym wschodzie ze złóż Karatszuk i Rumajlan (przedłużenie złóż irackich); w środkowej części, w rejonie m. Hims, eksploatacja fosforytów (2,4 mln t, 2003), ponadto wydobywa się niewielkie ilości gazu ziemnego, soli, gipsu. Produkcja energii elektrycznej 29,5 mld kW·h (2003, gł. w elektrowniach naft. (87%) i wodnych (13% — największa w Madinat as-Saura na Eufracie, ok. 1000 MW). W większych miastach skoncentrowany przemysł włók., odzież., spoż. (cukrownie, olejarnie), chem. (nawozy sztuczne), cementowy, skórz. oraz rzemiosło (wyroby metal., biżuteria, dywany); rafinerie ropy naft. w Hims, Banijas i Al-Kamiszli.

Rolnictwo.

Obszary zajęte pod uprawy zajmują 29% pow. kraju (z czego 80% wymaga nawadniania), półpustynne pastwiska — 46%; przeprowadzona 1963 reforma rolna ogranicza pow. gospodarstw do 15–50 ha na terenach nawadnianych i 80–200 ha na pozostałych obszarach; utrzymuje się wielka własność ziemska i system dzierżawy ziemi, a na terenach półpustynnych — wspólnoty wiejskie. Uprawa pszenicy (4,7 mln t, 2005), jęczmienia i kukurydzy, gł. na terenach nie nawadnianych, natomiast bawełny, buraków cukrowych, warzyw (pomidory, ogórki, bakłażany, cebula, soczewica) i tytoniu na gruntach nawadnianych; wielowiekowe tradycje ma sadownictwo (oliwka, winorośl, owoce cytrusowe, palma daktylowa), rozwinięte w nadmor. części kraju. Na półpustyniach hodowla (w części koczownicza) owiec (15,3 mln sztuk, 2004), kóz, bydła, ponadto wielbłądów, osłów i mułów.

Turystyka.

Duże znaczenie ma turystyka; 3,0 mln turystów (2005), najwięcej z Turcji i sąsiednich krajów arab.; wpływy z turystyki 1,9 mld dol. USA; gł. ośrodki turyst.: Palmyra, Halab, Damaszek, wybrzeże M. Śródziemnego.

Transport i łączność.

W komunikacji podstawowe znaczenie ma transport drogowy, 41,5 tys. km dróg (jedynie 1/4 utwardzonych, 880 km autostrad, 1997); magistralne szosy biegną z Damaszku na północ do Halabu (autostrada) i Turcji, na wschód do Iraku, na południe do Jordanii i na zachód do Libanu; połączenie kol. (2750 km linii kol., 2001) i drogowe z Libanem, Jordanią i Turcją; niewielka flota handl.; gł. porty mor.: Latakia, Banijas i Tartus; międzynar. porty lotn. w Damaszku i Halab. Przez terytorium Syrii biegną rurociągi z pól naft. Iraku (obecnie nieczynne) i Arabii Saudyjskiej do portów Banijas, Tartus oraz Trypolis (w Libanie). Telekomunikacja słabo rozwinięta; sieć telefoniczna, w dużej części analogowa, obecnie modernizowana; 2,9 mln abonentów telefonii stacjonarnej; w użytkowaniu 2,9 mln telefonów komórkowych (2005).

Handel zagraniczny.

Wartość eksportu 6,3 mld dol. USA, importu 6,0 mld dol. USA (2005); eksport ropy naft. i produktów naft., bawełny, odzieży, żywych zwierząt, owoców i warzyw, tytoniu, import maszyn, środków transportu, produktów metal., chem. i żywności (w latach nieurodzaju); gł. partnerzy handl.: Arabia Saudyjska, Irak, Włochy, Niemcy, Egipt.

Halab (Syria)