Syria. Warunki naturalne
 
Encyklopedia PWN
Syria. Warunki naturalne.
Powierzchnia wyżynno-górska; w zachodniej części zrębowe masywy górskie (zbud. z utworów trzeciorzędowych i krystal. skał prekambru) o układzie południkowym: na północy Dżabal an-Nusajrija (wysokość do 1562 m) i Dżabal az-Zawija (wysokość do 939 m), rozdzielone głęboką tektoniczną doliną Al-Ghab (przedłużenie doliny Bekaa w Libanie), na południu, na granicy z Libanem góry Antyliban (Dżabal asz-Szajch, 2814 m); w południowym przedłużeniu Antylibanu — Wzgórza Golan; wzdłuż wybrzeża M. Śródziemnego — wąska nizina aluwialna; środkowa i wschodnia części kraju zajmuje rozległa wyżyna, obniżająca się z zachodu na wschód; liczne izolowane masywy wulk., najwyższe: Dżabal ad-Duruz (wys. 1800 m) na południowym zachodzie i Dżabal Abu Rudżmajn w centralnej części wyżyny; na północnym wschodzie rozciąga się półpustynna Al-Dżazira, na południowym wschodzie — równinna i kamienista Pustynia Syryjska (ok. 1/3 pow. kraju) z rozległymi pokrywami czarnej lawy (tzw. harra). Klimat podzwrotnikowy śródziemnomor. w nadmor. części i zwrotnikowy kontynent. suchy oraz skrajnie suchy w głębi kraju; średnie temperatury w styczniu od 12°C na wybrzeżu do 4–6°C na wschodzie (minim. do –13°C), w lipcu odpowiednio od 26 do 33°C (maks. 45–47°C); średnia roczna suma opadów od ok. 1000 mm na zachodnich zboczach gór w rejonach nadbrzeżnych, do 300–400 mm na północnym-zachodzie i 100–200 mm na pozostałym obszarze; opady zimowe (od listopada do marca–kwietnia), związane z niżami śródziemnomor.; na Pustyni Syryjskiej burze pyłowe podczas 5–10 dni w roku. Sieć rzeczna słabo rozwinięta; gł. rz. jest Eufrat (długość w granicach Syrii — 675 km), z dopływami Balich i Chabur płynie przez Al-Dżazirę; na zachodzie Asi (w granicach Syrii — 325 km), na granicy z Irakiem i Turcją rz. Tygrys (odcinek o dł. 50 km); w środkowej i wschodniej części liczne rzeki okresowe i suche doliny (wadi) oraz słone jeziora. Rzeki wyzyskiwane do nawadniania, na Eufracie zbiornik retencyjny Al-Asad (pow. 630 km2, tama dł. 4,5 km — jedna z największych w świecie); spór z Turcją i Irakiem o podział wód Eufratu.
Roślinność gł. półpustynna (piołunowa) i pustynna; w strefie nadmor. zarośla makii i frygany; w górach lasy (ok. 3% pow. kraju) twardolistne, gł. dębowe (do wys. 1000 m) i sosnowe z cedrem libańskim (do 2000 m, zdegradowane); u wschodniego podnóża gór skąpe stepy trawiaste. Gleby terra rosa i cynamonowe na zachodzie, buroziemy i szaroziemy półpustyń oraz inicjalne gleby pustynne na pozostałym obszarze.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Eufrat, miejscowość Dajr az-Zaur fot. P. Tomaszewski/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia