Sturm und Drang

Sturm und Drang

[szturm unt draŋ; niem.] ,

nurt w literaturze niemieckiej istniejący od początku lat 70. do 2. połowy lat 80. XVIII w. (nazwa od tytułu dramatu F.M. Klingera Sturm und Drang ‘burza i napór’ 1776), kształtujący się w opozycji do etyki protestanckiej mieszczaństwa, racjonalizmu oświecenia i francuskiego klasycyzmu (uznanie dramatopisarstwa W. Szekspira za wzór nowoczesnej literatury, inspiracje ludowe); w niemieckiej literaturze odegrał tę samą rolę, co przełom romantyczny w innych krajach, wpłynął też na rozwój romantyzmu europejskiego; jego prekursorami byli m.in.: J. Bodmer, J.J. Breitinger oraz J.G. Hamann, a także filozofowie i literaci angielscy i szkoccy XVIII w. (J. Macpherson, A.A. Shaftesbury) oraz J.J. Rousseau, teoretykiem — J.G. Herder; wczesną fazę reprezentują poeci Göttinger Hain, dojrzałą — J.W. Goethe (do podróży włoskiej), młody F. Schiller, G.A. Bürger, Klinger, J.M.R. Lenz, J.J.W. Heinse, K.Ph. Moritz, Ch.F.D. Schubart i in.; czołowe utwory Sturm und Drang: Cierpienia młodego Wertera Goethego i Zbójcy Schillera.