Służba Zwycięstwu Polski
 
Encyklopedia PWN
Służba Zwycięstwu Polski (SZP),
konspiracyjna organizacja polityczno-wojskowa, utworzona 27 IX 1939 w Warszawie (tuż przed kapitulacją miasta) przez grupę wyższych oficerów WP na podstawie upoważnienia Naczelnego Wodza marszałka E. Rydza-Śmigłego i w uzgodnieniu z dowódcą Armii „Warszawa” gen. J. Rómmlem oraz komisarzem cywilnym obrony stolicy S. Starzyńskim.
SZP dążyła do podporządkowania wojskowej i społeczno-politycznej działalności konspiracyjnej w Polsce jednemu ośrodkowi dyspozycyjnemu kierowanemu przez dowództwo wojskowe; do XII 1939 utworzono podstawowe ogniwa organizacji, powstało Dowództwo Główne (oddziały: I organizacyjno-personalny, II studiów nad okupacją, kontrolno-finansowy, sekretariat Rady Głównej Obrony Narodowej, IIIa wywiadu i kontrwywiadu, IIIb operacyjno-wyszkoleniowy, IV kwatermistrzowski, V łączności) z Główną Radą Polityczną (Rada Główna Obrony Narodowej) jako organem opiniodawczym i doradczym reprezentującym partie polityczne (PPS-WRN, SL i SN); przewodniczący (komisarz główny) Głównej Rady Politycznej był równocześnie II zastępcą dowódcy głównego oraz szefem oddziału II Dowództwa Głównego SZP; zorganizowano dowództwa wojewódzkie z radami politycznymi (m.in. w Kielcach, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Warszawie) oraz część powiatowych; dowódcy główni: gen. M. Karaszewicz-Tokarzewski („Torwid”), jego zastępca i szef sztabu pułkownik S. Rowecki („Grot”, „Rakoń”), komisarz cywilny: M. Niedziałkowski („Mek”), przewodniczący Rady Głównej Politycznej: K. Pużak („Bazyli”); SZP prowadziła: przygotowanie do walki z najeźdźcami, szkolenie kadr wojskowych, propagandę przeciwdziałającą nastrojom klęski po kampanii wrześniowej (organy prasowe: „Biuletyn Informacyjny”, „Wiadomości Polskie”) i wywiad; organizowała sabotaż i łączność kurierską z władzami RP na uchodźstwie; XII 1939 liczyła ponad 20 tysięcy ludzi; SZP podporządkowała się m.in. Organizacja Orła Białego; od I 1940, po przekazaniu do kraju instrukcji w sprawie tworzenia, powołanego XI 1939 Związku Walki Zbrojnej (ZWZ), SZP przekształcono w ZWZ.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia