Pakistan. Warunki naturalne
 
Encyklopedia PWN
Pakistan. Warunki naturalne.
Większość terytorium Pakistanu stanowią młode, położone w strefie sejsmicznej góry fałdowe; w zachodniej części pasma górskie Wyż. Irańskiej: Mekran (wysokość do 3277 m), z licznymi wulkanami błotnymi, i Raskoh — rozdzielone pustynną kotliną, oraz Toba Kakar (graniczne z Afganistanem) i G. Sulejmańskie (wysokość do 3441 m); na północy krystal. masywy Hindukuszu z najwyższym szczytem Tiricz Mir (7690 m) i zachodni skraj Himalajów (wysokość do 5096 m). We wschodniej części kraju, od przedgórzy Himalajów do wybrzeża M. Arabskiego, rozciąga się na dł. ok. 1200 km (szer. do 550 km) aluwialna Niz. Indusu (zachodnia część Niz. Hindustańskiej), zajęta w części przez pustynie: Thal (północno-zachodnia część Niz. Indusu) i Thar (na pograniczu z Indiami); na przedpolu Himalajów — równina Pendżabu. Kontrolowane przez Pakistan terytoria obejmują część gór Karakorum (K2, 8611 m) i Wysokich Himalajów (Nanga Parbat, 8126 m), rozdzielonych głęboką doliną górnego Indusu.
Klimat zwrotnikowy kontynent. suchy na Niz. Indusu i wybrzeżu, podzwrotnikowy kontynent. skrajnie suchy na północnym zachodzie; w górach piętra klim.; średnia temp. w styczniu od 10°C na północy do 16°C na południu, w lipcu odpowiednio — od 25°C do 35°C; absolutne maksima na pustyniach — powyżej 50°C; średnia roczna suma opadów od 50–100 mm na pustyni Thar do 400 mm w Pendżabie i ponad 1000 mm w górach; pora opadowa w okresie lipiec–wrzesień, związana z monsunem południowo-zachodnim; na Wyż. Irańskiej opady zimowo-wiosenne; w wysokich piętrach Hindukuszu, Karakorum i Himalajów występują wieczne śniegi i lodowce, największe: Baltoro i Sjaczen w Karakorum.
Osią hydrograf. kraju jest Indus (gł. środkowy i dolny bieg rzeki), przy ujściu do M. Arabskiego tworzy deltę (pow. ok. 8 tys. km2); dopływy Indusu: Satledź (1 stopnia), Dźhelam, Ćenab i Rawi (2 stopnia), tworzą na przedpolu Himalajów rozległe stożki napływowe — równinę Pendżabu; w Beludżystanie (południowo-zachodnia część kraju) występują obszary bezodpływowe i rzeki okresowe (uchodzą do słonych jezior i bagien). Rzeki intensywnie wykorzystywane do nawadniania; największe systemy irygacyjne w Pendżabie i dolnym biegu Indusu — Sakkhar.
Przeważa roślinność stepowa i półpustynna, miejscami sucha sawanna; na Niz. Indusu zbiorowiska stepowe (piołuny, traganki, ostnice, słonorośla) i zarośla krzewiaste oraz płaty lasów akacjowych, a w dolinach rzek — tamaryszkowo-topolowych; lasy (ok. 2,3% pow. kraju) zachowały się w górach na północy: oliwkowo-dębowe na pogórzu, wyżej, do ok. 2–2,5 tys. m — z sosną, jodłą, świerkiem i cedrem himalajskim. Na Niz. Indusu gleby aluwialne, na pozostałym obszarze szaroziemy półpustyń, sołonczaki i gleby pustynne (Thal, Thar, Beludżystan). Na terytorium Pakistanu występują częste klęski żywiołowe: trzęsienia ziemi i katastrofalne powodzie, zwłaszcza w Pendżabie i dolinie Indusu.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Karakorum (Pakistan)fot. M. Guzy/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia