Mongolia. Gospodarka
 
Encyklopedia PWN
Mongolia. Gospodarka.
Kraj słabo rozwinięty, o gospodarce centralnie planowanej, do 1990 silnie związany z ZSRR; od 1991 prywatyzacja stad zwierząt hodowlanych, a także małych zakładów przemysłowych i sklepów, jednak ograniczona w większości do stolicy i okolic. Z powodu zbyt wolnego tempa prywatyzacji Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW) cofnął 1993 przyznany kredyt; w latach 90. rozpoczęło działalność ponad 1500 firm zagranicznych z ponad 60 krajów, głównie z Korei Południowej, Chin i Japonii; od 1994 ponowny wzrost gospodarczy zahamowany 2000–2002 z powodu katastrofalnych mrozów i wyginięcia dużej części zwierząt hodowlanych; wzrost gospodarczy następnych lat jest związany z rosnącymi cenami miedzi i złota na rynkach światowych; problemem władz pozostaje, mimo rosnącego PKB, spłata ogromnego zadłużenia wobec Rosji; rozwinięta tzw. szara strefa (głównie w kontaktach gospodarczych z Chinami), wg szacunków Banku Światowego jej obroty dorównują obrotom oficjalnym; znacznym dochodem państwa są przekazy pieniężne Mongołów pracujących za granicą; produkt krajowy brutto wg parytetu siły nabywczej na 1 mieszkańca 3,2 tys. dolarów USA (2007).
Przemysł. Na terytorium Mongolii występują różnorodne bogactwa miner.; wydobycie fluorytów we wschodniej części kraju, rud miedzi w Erdenet, molibdenu, wolframu, cyny i złota; w pobliżu Ułan Bator eksploatacja węgla brunatnego; pozyskanie soli ze słonych jezior. Większość zakładów przemysłu przetwórczego (mięsne, skórz., futrzarskie, obuwn.) jest skupiona w Ułan Bator; w północnej części eksploatacja lasów i przemysł drzewny. Przemysł zatrudnia 16% czynnych zawodowo (2004), dając 21% PKB i ponad 50% wartości eksportu.
Rolnictwo. Głównym działem gospodarki jest tradycyjna, koczownicza hodowla. Pastwiska i łąki zajmują ponad 80% pow. kraju, grunty orne — ok. 1%; duże pogłowie zwierząt hod. (2004): 11,7 mln sztuk owiec, 12,2 mln kóz, 1,8 mln bydła, 2,0 mln koni, oraz wielbłądy (257 tys.), trzoda chlewna, drób; liczebność stad zależna od warunków pogodowych — zwierzęta przez cały rok przebywają na otwartej przestrzeni; uprawa roślin (pszenica, jęczmień, proso i ziemniaki, warzywa) w dolinach Orchonu i Selengi. Duże znaczenie ma myślistwo oraz rybołówstwo; eksploatacja lasów. W rolnictwie pracuje ok. 42% czynnych zawodowo, dostarczając 21% PKB.
Transport i łączność. Transport słabo rozwinięty; długość linii kol. (szerokotorowe) — 1810 km, w tym 1159 km linii transkontynent. Moskwa–Ułan Bator–Pekin; dł. dróg kołowych 49,2 tys. km, z czego o utwardzonej nawierzchni 1,7 tys.; na rozległych obszarach południowej i wschodniej części Mongolii — transport juczny; rozbudowana krajowa sieć lotn. (44 lotniska); międzynarodowy port lotniczy w Ułan Bator. Rzadka sieć telefoniczna; 142 tys. abonentów telefonii stacjonarnej; w użytkowaniu 404 tys. telefonów komórkowych (2004).
Turystyka. Atrakcyjność przyr. kraju i zachowana kultura pastersko-koczownicza sprzyja rozwojowi turystyki, która staje się coraz ważniejszym działem gospodarki, mimo wciąż niewystarczającej infrastruktury turyst. (poza stolicą); 2005 Mongolię odwiedziło 301 tys. turystów zagr.; wpływy z turystyki 205 mln dol. USA.
Handel zagraniczny. Wartość eksportu 1,0 mld dol. USA (2005), importu 1,1 mld dol. USA; eksport surowców miner. (miedź, fluoryt, molibden, złoto), artykułów hod. (skóry, futra, wełna); import paliw, maszyn, środków transportu, żywności, dóbr konsumpcyjnych. Do 1990 gł. partnerem handl. był ZSRR (82% obrotów), obecnie: Chiny, Rosja, Kanada, USA, Japonia, Korea Południowa.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia