Malezja. Sztuka

Malezja. Sztuka.

W rozwoju sztuki Malezji wyraźną cezurę stanowi okres kolonialny czy też kontakt z cywilizacją eur.; wiadomości o sztuce Malezji z okresu wcześniejszego istnieją na podstawie sztuki grup etnicznych zamieszkujących Malezję; podstawowym materiałem tworzenia było wówczas drewno, toteż wyrobów z czasów odległych zachowało się bardzo niewiele. W odległej przeszłości rozwinęło się rzemiosło artyst., m.in.: garncarstwo, snycerstwo, tkactwo, zdobienie tkanin techniką batikową; było rozpowszechnione również płatnerstwo, zajmujące się gł. wyrobem krisów — broni o szczególnym znaczeniu dla ludów malajskich. Bardzo popularna była i jest rzeźba figuralna, częściowo służąca celom teatralnym. Tradycyjne wiejskie domostwa są budowane z drewna, często na palach. Wyroby aborygenów, zamieszkujących zachodnią Malezję, i grup etnicznych na Borneo (m.in. Dajakowie) różnią się od malajskich pod względem formy artyst.; u Dajaków szczególnie znana jest broń o oryginalnych kształtach i zdobieniu.

Najstarsze budowle kam. lub ceglane są związane z przybyciem Portugalczyków w XVI w.; do najstarszych należą pozostałości twierdzy Św. Jakuba oraz kościoła Św. Pawła w Malakce. Na ogół miasta Malezji zaczęły powstawać w 2. poł. XIX w.; wówczas był rozpowszechniony styl mauretański z charakterystycznymi łukami i kopułami; w takim też stylu Brytyjczycy wznieśli na przeł. XIX i XX w. wiele budowli w Kuala Lumpur, m.in. meczet, dworzec kol., gmachy rządowe. Zabudowa miasta była niska, przeważnie 2-kondygnacyjna, a fasady domów odzwierciedlały gust kolonialistów oraz różnych napływowych grup etnicznych — Chińczyków, Indusów. Rzeczywisty rozwój architektury nastąpił dopiero w niepodległej Malezji; już w 1. poł. lat 60. XX w. powstały prestiżowe budowle stolicy: meczet, gmach parlamentu, uniw., Muzeum Nar.; obecnie w Kuala Lumpur upowszechnia się wysoka zabudowa, a symbolem nowoczesności są gigantyczne bliźniacze wieże najwyższej budowli świata — Petronas.

Wiesław Olszewski

Kuala Lumpur, Petronas Towers (Malezja)