Greshama prawo
 
Encyklopedia PWN
Greshama prawo,
prawo rządzące obiegiem pieniądza, mówiące, że gdy w obiegu znajdują się jednocześnie monety o tej samej wartości nominalnej, ale różnej zawartości kruszcu, to pieniądz lepszy (o wyższej zawartości kruszcu) jest wypierany z obiegu przez gorszy.
Swą teorię Th. Gresham oparł na obserwacji zjawisk gospodarczych — w XVI w. powszechne stało się zjawisko tezauryzacji i przetapiania monet lepszych na nowe jednostki wagowe kruszcu, którymi płacono następnie w transakcjach zagranicznych; nasilały się wówczas również praktyki psucia monet przez przetapianie pieniądza lepszego na pieniądz gorszy o tym samym nominale, lecz o mniejszej zawartości wagowej kruszcu. Przykłady działania prawa Greshama można obserwować nie tylko w sytuacjach obiegu pieniądza kruszcowego, opisywanych przez Greshama, ale również w czasach późniejszych, gdy w obiegu były monety tłoczone z 2 kruszców (bimetalizm), a także pieniądz papierowy. W okresie bimetalizmu prawidłowość ta występowała, gdy ludność, bezpodstawnie przypisując wyższą wartość realną jednemu z rodzajów monet będących w obiegu, tezauryzowała je. Podobnie dzieje się, gdy występuje pieniądz papierowy i bilon; pieniądz papierowy wypiera bilon, co prowadzi do deprecjacji waluty i ostrej inflacji.
Prawo to było znane już w XIV w., a jego opis można spotkać w traktacie M. Oresmiusza De origine natura, iure et mutationibus monetae (ok. 1364) i w Rozprawie o urządzeniu monety... (1526, wydanie polskie 1816) M. Kopernika, który przedstawił mechanizm, przyczyny i skutki zjawiska „podlenia” monet, kiedy to opłaca się przetapiać je na srebro i sprzedawać jako towar.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia