Filipiny. Gospodarka

Filipiny. Gospodarka.

Kraj rozwijający się o znacznym udziale sektora państwowego w gospodarce (banki, duże zakłady przemysłowe). Od początku lat 80. miejsce tradycyjnych gałęzi gospodarki (rolnictwa, leśnictwa, rybołówstwa) w strukturze wytwarzania PKB zajmuje stopniowo przemysł (31,3% wartości PKB, 2007), szybko rośnie rola usług (54,6%). Rozwój gospodarczy Filipin opiera się na kredytach zagranicznych, głównie z Japonii, Banku Światowego i Azjatyckiego Banku Rozwoju; od 1986 jest realizowany, przy pomocy Banku Światowego i Międzynarodowego Funduszu Walutowego, program prywatyzacji (zwłaszcza w górnictwie, przemyśle cukrowym, chemicznym, transporcie), restrukturyzacji przemysłu i tworzenia nowych stanowisk pracy (bezrobocie 7,3%, 2007). Duże zadłużenie zagraniczne (62,8 mld dolarów USA — 2007), brak stabilizacji politycznej oraz częste klęski żywiołowe obniżają tempo rozwoju gospodarczego; roczny przyrost produktu krajowego wzrósł od 0,6% (1998) do 4,4% (2000), w 2001 spadł do 3,2%; w następnych latach osiąga ok. 5%; produkt krajowy brutto na 1 mieszkańca wg parytetu siły nabywczej 3,3 tys. dolarów USA (2007).

Przemysł.

Filipiny posiadają różnorodne bogactwa miner., zwłaszcza rudy metali; rozwinięte górnictwo rud miedzi na wyspach Cebu (Toledo), Marinduque i Luzon, niklu w północno-wschodniej części Mindanao, chromu w zachodniej części Luzonu oraz żelaza i złota, poza tym niewielkie wydobycie ołowiu, cynku, srebra, kobaltu i rtęci (wyspa Palawan). Rozpoznane zasoby surowców energ. są nieznaczne; wydobycie węgla kam. (2,7 mln t, 2004) na wyspie Cebu oraz ropy naft. ze złóż podmor. u wybrzeży wyspy Palawan. Przemysł energ. wykorzystuje gł. importowaną ropę naft., energię jądr. (elektrownia atomowa w Morong, nad Zat. Manilską, o mocy 620 MW) i w niewielkim stopniu wodną (elektrownie na górskich rzekach Luzonu); projektowana budowa elektrowni wodnych na rz. Agusan i Mindanao, geotermalnych na wyspach Luzon, Leyte i Samar; produkcja energii elektrycznej na 1 mieszk. ok. 400 kW · h rocznie. Dobrze rozwinięte tradycyjne gałęzie przemysłu Filipin: przemysł spoż., zwłaszcza cukrowniczy w regionach uprawy trzciny cukrowej, włók. (gł. w aglomeracji Manili) i drzewny (północny Luzon, Mindanao), ponadto rafineryjny (w Tabaco, Limay i Batangas), chem. (gł. siarkowy), cementowy. Od lat 70. rozwój przemysłu środków transportu (montowanie samochodów osobowych, ciężarowych i motorowerów) oraz przemysłu elektronicznego (produkcja telewizorów, radioodbiorników i magnetofonów na licencji jap.); gł. okręgiem przem. jest aglomeracja Manili — skupia ok. 90% potencjału przem. kraju. W latach 70. pojawili sie obcy inwestorzy zainteresowani wykorzystaniem taniej siły roboczej przy produkcji odzieży, sprzętu telekomunik. i samochodów (montownie). Utworzono specjalne strefy ekonomiczne.

Rolnictwo.

Ziemie uprawne zajmują ok. 31% pow. Filipin; większość areału rolnego należy do wielkich właścicieli ziemskich; rozbudowany system dzierżawny ziemi (28% wszystkich gospodarstw), oparty na rencie naturalnej (40% wszystkich gospodarstw rolnych); od 1963 jest przeprowadzana reforma rolna, gł. przez nadawanie bezrolnym chłopom ziemi na terenach słabo zaludnionych. Głównym działem rolnictwa Filipin jest uprawa roślin przem.: palmy kokosowej na wybrzeżach większości wysp (1 miejsce w świecie), trzciny cukrowej (gł. na wyspie Negros), tytoniu (północny Luzon), kauczukowca (wyspa Basilan) oraz kawy, kakao; maleje znaczenie uprawy banana manilskiego (abaki). Podstawowymi roślinami żywieniowymi są: ryż, uprawiany na nizinach, najwięcej na Niz. Środkowoluzońskiej, kukurydza, maniok, bataty, rośliny strączkowe oraz banany, ananasy, owoce cytrusowe. Hodowla słabo rozwinięta; chów bawołów w regionach uprawy ryżu, trzody chlewnej w północnej części Luzonu, koni na wyspie Palawan; powszechna przydomowa hodowla drobiu. Dużą rolę w wyżywieniu ludności odgrywa rybołówstwo; eksploatowane gł. bogate łowiska na morzach wewn.; połowy ryb mor. i słodkowodnych wynoszą 2,2 mln t (2003). Eksploatacja lasów, w latach 60. i 70. o charakterze rabunkowym, od lat 80. ponowne zalesianie i ochrona zasobów leśnych.

Turystyka.

Znaczne wpływy dewizowe (1,5 mld dol. USA, 2003) przynosi turystyka zagr.; Filipiny odwiedza ok. 1,9 mln turystów zagr. rocznie, gł. Amerykanów i Japończyków oraz Filipińczyków mieszkających gł. za granicą.

Transport i łączność.

W transporcie dominującą pozycję zajmuje transport samoch. (60%) oraz transport wodny (40%), zwłaszcza żegluga kabotażowa; ok. 500 portów, z tego ok. 40 dostępnych dla większych statków mor.; gł. porty mor.: Manila (60% obrotów handlu zagr.), Cebu City, Davao City, Iloilo City (gł. port wywozowy cukru), Batangas (port przywozowy ropy naft.), Cagayan de Oro, Iligan City, Bislig, Zamboanga City; nośność floty handl. 6,6 mln t DWT (Filipiny należą do krajów taniej bandery), kabotażowej i rybackiej — 2,2 mln t DWT. Rozwinięty transport lotn.; 83 porty lotn. i ok. 170 prywatnych lotnisk, międzynar. porty lotn.: Manila i Mactan na wyspie Cebu. Transport lądowy stosunkowo słabo rozwinięty; dł. linii kol. 897 km (90% na wyspie Luzon), dróg kołowych 200 tys. km, z czego 10% o utwardzonej nawierzchni.

Handel zagraniczny.

Filipiny mają ujemny bilans wymiany handl. (eksport 41,2 mld dol. USA, import 42,7 mld. dol. USA, 2005); ponad 80% wartości wywozu przypada na artykuły przemysłu przetwórczego; eksport obejmuje gł. wyroby elektroniczne i elektrotechniczne, zwłaszcza sprzęt telekomunik. i części do komputerów, koprę, olej kokosowy, cukier, rudy metali (miedź, żelazo, chrom, nikiel), drewno; import maszyn i urządzeń przem., środków transportu, ropy naft. i produktów naft., żywności; gł. partnerzy handl.: Japonia, Chiny, USA, Singapur.