Filipiny. Sztuka

Filipiny. Sztuka.

Na Filipinach zachowało się niewiele zabytków sztuki z okresu przedkolonialnego. Do przybycia Hiszpanów wszelkie konstrukcje wykonywano z drewna, a o ich wyglądzie można wnioskować na podstawie tradycyjnego budownictwa grup etnicznych zamieszkujących archipelag. W okresie kolonialnym rozwijała się zarówno architektura sakralna (kościoły i klasztory), jak i świecka (m.in. fortyfikacje). Ośrodek budownictwa stanowiła Manila; już 1587 dominikanie wznieśli tam kościół i klasztor Św. Dominika (niezachowane); 1606–14 wg projektu A. de Herrery wybudowano kościół Św. Augustyna, a następnie kolegium jezuickie Św. Józefa; drzwi do kościoła Św. Augustyna zostały ozdobione motywami roślinnymi, pozostającymi w kręgu tradycji lokalnej.

Jeszcze u schyłku XIX w. zabudowa centralnych ośrodków Filipin nosiła wyraźne piętno eklektyzmu. W takim stylu została wykończona katedra w Manili, budowana przez niemal 100 lat, aż do 1879. Wpływy eur. w budownictwie były powszechne do czasu wkroczenia Amerykanów, kiedy obowiązujące stały się formy neoklasyczne. W zabudowie mieszkalnej dominowało budownictwo zw. antylskim — w stylu kolonialnym, 2-kondygnacyjne domostwa z balkonami i żaluzjami w oknach. Po uzyskaniu niepodległości budownictwo rozwinęło się na wielką skalę; w związku z wielowiekowym wpływem kultury zachodniej nie wykształciły się w nim własne formy i style.

W malarstwie aż do połowy XX w. dominowała tematyka rel., dopiero później pojawiły się obrazy o tematyce świeckiej, w tym pejzaże i portrety. Motywy patriotyczne są widoczne w dziełach ze schyłku XIX w., m.in. autorstwa J. de Luna i F. Hidalgo (np. portret bohatera nar. J. Rizala). W XX w. na malarstwo filipińskie wielki wpływ wywarły nurty eur. i amerykańskie.

Wiesław Olszewski