Fatymidzi
 
Encyklopedia PWN
Fatymidzi, Fāṭimiyyūn,
isma’ilicka dynastia muzułmańska panująca 910–1171 w Maghrebie i Egipcie;
F. oficjalnie wywodzą swój rodowód i nazwę od Fatima, córki Mahometa, lecz ich genealogia nie jest pewna; po zajęciu Rakkady w Afryce Północnej, z czasem F. zdobyli Egipt oraz wpływy w Syrii, Al-Hidżazie i Jemenie, zagrażali także kalifatowi sunnickiemu w Bagdadzie. Pod ich patronatem rozwinęła się filozofia isma’ilicka, pozostająca pod silnymi wpływami neoplatonizmu i gnozy; F. patronowali także rozwiniętej organizacji da’ich — misjonarzy propagujących w państwie muzułmańskim misję isma’ilicką. Kalifowie z dynastii F. początkowo przypisali sobie pozycję mahdiego (Mesjasza), za panowania kalifa Al-Mu’izza zwrócili się ku teorii o ukrytym imamie i kalifach fatymidzkich będących jego przedstawicielami na ziemi. Z czasem w łonie dynastii F. doszło do kolejnych rozłamów spowodowanych sporami o sukcesję, które zaowocowały nowymi teoriami o ukrytym Mesjaszu i powstaniem kolejnych odłamów: druzów, nizarytów, tajjibitów. Decyzja fatymidzkiego kalifa Al-Hakima o zburzeniu Świętego Grobu była jedną z oficjalnych przyczyn krucjat. F. byli mecenasami sztuki i nauki, za ich panowania powstał m.in. słynny muzułmański uniwersytet Al- Azhar. Dynastia F. została obalona przez Ajjubidów.
Bibliografia
H. Halm The Empire of the Mahdi. The Rise of the Fatimids, Leiden 1966.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia