Trypolis, Ṭarābulus ash-Shām, staroż. Tripolis,
m. w Libanie, nad M. Śródziemnym, ok. 65 km na północ od Bejrutu;
Trypolis
Encyklopedia PWN
gł. port mor. kraju; wywóz owoców, wyrobów włók. i skórz., przywóz ropy naftowej; duży ośr. przem.; rafineria ropy naftowej, przemysł włók., drzewny (meblarski), tytoniowy, rybny, przetwórnia owoców; port rybacki (połów ryb i gąbek); połączenie kol. i drogowe z Bejrutem, rurociągowe z polami naftowymi w Iraku (od 1990 nieczynne).
Historia. Założony przez Fenicjan na miejscu obecnego portu; w końcu VI w. p.n.e. (wraz z całą Fenicją); podporządkowany władcom perskim; w IV w. p.n.e. stał się stol. federacji miast-państw fenickich: Sydonu, Tyru i Arwadu (Aradusu); następnie m. przeszło pod panowanie Seleukidów, Rzymian i Arabów (od ok. 638 n.e.); w XI w. okres świetności za panowania egipskiej dyn. Fatymidów; na pocz. XII w., w czasie I krucjaty, po 5-letnim oblężeniu poddało się Rajmundowi z Saint-Gilles (Rajmund IV) i do 1289 było stol. hrab. Trypolis; sułtan Kalaun z dyn. Mameluków zdobył i zniszczył port, następnie zał. nowe miasto (w pobliżu, w głębi lądu), które 1516 zostało włączone do imperium osmańskiego. W czasie I wojny świat. okupowane przez wojska bryt., 1920 przyłączone do fr. mandatu Wielkiego Libanu; w czasie II wojny światowej zajęte przez armię bryt. i wojska Wolnej Francji, 1946 włączone do niepodległego Libanu. Trypolis, zamieszkany gł. przez ludność muzułm., był ośr. opozycji przeciwko rządowi libańskiemu, któremu przewodzili chrześcijanie; 1982 został siedzibą dowództwa Organizacji Wyzwolenia Palestyny (OWP), a 1983 widownią krwawych walk wewnątrz OWP przeciwko J. Arafatowi, który wraz ze swymi zwolennikami został zmuszony do ewakuacji z Trypolisu, miasto dostało się pod kontrolę wojsk syryjskich.
Zabytki. Twierdza krzyżowców (XII, XIV, XVI w.); wielki meczet (XII w.); meczety, madrasy, mauzolea, bazary (wszystkie z XIV w.), Wieża Lwa (XIV w.).
