karmaci, arab. karamita,
radykalny ruch rel.-społ. w islamie, wywodzący się z isma’ilizmu;
karmaci
Encyklopedia PWN
jego twórcą był w IX w. Hamdan Karmat (od niego nazwa ruchu), który, głosząc idee równości i sprawiedliwości, zyskał wielu zwolenników, gł. wśród ubogich warstw ludności (zwłaszcza w południowym Iraku i Jemenie); w IX w. karmaci wywołali wiele powstań i buntów społ., opanowali Bahrajn, skąd 930 napadli na Mekkę i spustoszyli ją; w X w. ruch karmatów wykorzystywali Fatymidzi do celów polit. (wraz z ich upadkiem w XI w. nastąpił zmierzch karmatów); doktryna karmatów, znana jedynie z przekazów, m.in. z traktatów bractwa Ichwan as-Safa (Bracia Czystości), opierała się gł. na neoplatonizmie i gnozie oraz mesjanizmie, w ujęciu isma’ilitów.
