Australia. Film
 
Encyklopedia PWN
Australia. Film.
Pierwszymi filmami austral. były, realizowane od 1896, kroniki z życia codziennego miast i wydarzeń sport. autorstwa fr. operatora, M. Sestiera, oraz od 1899 filmy długometrażowe H. Bootha i J. Perry’ego; regularna produkcja, zapoczątkowana 1906 przez braci Tait, do 1914 objęła masowo rozpowszechniane filmy (m.in. G. i A. Cornwellów) tematycznie związane gł. z tradycją pionierów i kolonizatorów; 1911 wyprodukowano 42 filmy. W latach 20. czołowym przedstawicielem kina austral. był R. Longford, twórca dramatów społ.; uznanie zyskały filmy B. Smitha i F. Baretta, w dziedzinie dokumentu — F. Hurleya. Lata 30. przyniosły udźwiękowienie filmu oraz uzależnienie produkcji od bazy techn. wytwórni i ogromnego kapitału inwestycyjnego; austral. przemysł film. zorganizowały na wzorach hollywoodzkich wytwórnie: Efftee Films Productions w Melbourne (zał. F.W. Thiring) oraz Cinesound Production w Sydney (zał. S.F. Doyl); w stałych zespołach realizatorskich zatrudniały one amer. pisarzy, reżyserów, aktorów (m.in. C. Bagder, V. Jory, Ch. Parrel, H. Twelvetress); aktorzy rodzimi byli angażowani w Hollywood (m.in. M. Magnire, C. Kellaway, E. Flynn, S.A. Richards, J. Howard); popularność zdobyli reżyserzy K.G. Hall, Ch. Chauvel oraz dokumentaliści Hurley i L. Percival; kronikami aktualności były przez ponad 30 lat dźwiękowe magazyny film. „Cinesound Review” i  „Movietone News” (1970 połączone w kronikę film.). Podczas II wojny światowej produkcja filmów fabularnych została na wiele lat zawieszona, gł. z powodu braku mecenatu finansowego oraz konkurencyjności filmu amer.; jedyną wizytówką kinematografii stał się film dokumentalny (kroniki frontowe zespołu korespondentów pod kierunkiem Hurleya, po wojnie twórczość I. Ivensa i M. Michele’a); 1947 utworzono państw. ośr. produkcji National Film Board. Odrodzenie kinematografii austral. umożliwiło powołanie 1970 Australian Film Development Corporation (ob. Australian Film Commission) oraz Experimental Film Fund, a 1972 South Australian Film Corporation w Adelaide; od 1973 działa w Sydney Australian Film and Television School, zorganizowana przez pol. historyka kina świat., J. Toeplitza; austral. twórczość film. rozwijana od pocz. lat 70. (tzw. nowa fala) objęła satyr. komedie obyczajowe o przeciętnych i typowych Australijczykach (tzw. ockerach), specyficzne austral. filmy „surfingowe” oraz ukazujące bujną przyrodę kontynentu, także dramaty społ.; jej przedstawiciele w większości zyskali międzynar. uznanie: B. Boresford, T. Burstall, P. Weir, K. Hannam, M. Thernholl, J. Power, F. Schepisi, D. Crombie, H. Safran; koniec lat 80. przyniósł falę debiutów, gł. wychowanków szkoły film. w Sydney (m.in. G. Armstrong, P. Noyce, P. Bennet); spośród aktorów świat. rozgłos zyskali m.in.: N. Kidman, D. Gulpilil, S. Towle, J. Davis, M. Gibson, L. Hunt; podobną popularność zdobywają autorzy filmów dokumentalnych i animowanych (I. Gross, B. Petty). Konkurencyjna, często dominująca nad kinematografią, jest różnorodna twórczość telew. (państw. sieć ABC). W Australii jest wyd. dwumies. „Cinema Papers”.
Bibliografia
Kino Antypodów, oprac. L. Sosnowski, Kraków 1983.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia