Albania. Sztuka
 
Encyklopedia PWN
Albania. Sztuka.
Najstarsze zabytki pochodzą z epoki brązu; z VIII–III w. p.n.e. pozostały resztki warownych budowli nekropoli Ilirów; także wykopaliska na miejscu dawnych kolonii gr. (Apollonia) i zabytki rzymskie (Wlora, Korcza). W sztuce średniow. uwydatniają się silne wpływy bizant., zwłaszcza w sztuce sakralnej — klasztory i kościoły bazylikowe, zdobione mozaikami i freskami (Obot XIII w., Delvina XIV w.), także w kam. budownictwie mieszkalnym. Od XI w. również wpływy wł. (zwłaszcza Wenecji) — gł. liczne cytadele i mury miejskie. W 2. poł. XV w., gdy Albania znalazła się pod panowaniem tur., nastąpiła izolacja od sztuki eur., dominacja sztuki islamu (przebudowa kościołów na meczety, zabudowa miejska typu orientalnego — Elbasan, Durrës, Szkodra, Tirana, Berat) i powstały nieliczne ośr. sztuki rodzimej (Voskopoja). W malarstwie XVI w. widoczne sporadyczne związki ze sztuką bizant. (malarz Onufry). W XVIII–XIX w. pojawiły się tendencje realist. i nastąpiło stopniowe przenikanie wpływów europejskich. Po odzyskaniu niepodległości — rozwój sztuki; przebudowa arch.-urb. miast. Od stuleci bujnie rozwija się w Albanii sztuka lud., łącząca wpływy wielu kręgów kulturowych (iliryjskiego, tur. i wł.), zwłaszcza budownictwo ze snycerką (m.in. typ domu warownego, zw. kulą), wyrób naczyń metal., tkactwo i stroje lud. o jaskrawej kolorystyce i bogatej dekoracji. Sztuka alb. po 1944 to gł. malarstwo hist. (N. Zajmi, K. Kodheli) i rzeźba (K. Hoshi, O. Paskali) podporządkowane (do lat 90. XX w.) realizmowi socjalistycznemu; współcześnie w sztuce również tendencje postmodernistyczne.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia