Akad
 
Encyklopedia PWN
Akad,
starożytne państwo i kraina w południowej Mezopotamii;
geograficznie Akadem nazywano od ostatnich wieków III tysiąclecia p.n.e. część północnego Sumero-Akadu (późniejszej Babilonii), rejon szczególnie intensywnego osadnictwa ludności akadyjskiej jeszcze w okresie presargonicznym. Początki Akadu datuje się w czasach Sargona I Wielkiego, założyciela dynastii akadyjskiej (2340–ok. 2200 p.n.e.) i twórcy pierwszego na obszarze Międzyrzecza państwa przestrzennego, którego terytorium rozciągało się daleko poza wąskie granice miasta-państwa; obejmowało Akad, Sumer, rejon Mari i Ebla, Syrię aż do Libanu i gór Taurus, Subartu w północnej Mezopotamii oraz Elam. Głównym czynnikiem integrującym państwo była osoba króla, jego garnizony i urzędnicy, dlatego też Sargon I Wielki musiał borykać się z licznymi buntami miast Sumeru i Elamu. Rebelie nasiliły się za rządów jego następców: Rimusza (2283–75 p.n.e.), Manisztusu (2274–60 p.n.e.). Dopiero Naramsin (2291–55 p.n.e.) ponownie umocnił państwo Akad. Sukces militarny zawdzięczali Akadowie m.in. zastosowaniu nowej broni — łuku i oszczepu. Dużym zagrożeniem dla Akadu były coraz liczniej przybywające na teren Mezopotamii plemiona koczownicze z Zagrosu — Gutejowie, które ok. 2200 p.n.e. zadały osłabionej konfliktami wewnętrznymi monarchii akadyjskiej ostateczny cios; zniszczeniu uległo wiele miast Akadu i Sumeru, m.in. stolica Akad. W okresie panowania dynastii akadyjskiej nastąpiły w Mezopotamii głębokie przeobrażenia: godność monarchy jako głowy imperium nabrała wielkiego znaczenia; utworzono scentralizowaną administrację dla całego obszaru między Eufratem i Tygrysem; zorganizowano stałą armię; nastąpiło ścisłe zespolenie składników semickich i sumeryjskich, co wywarło ogromny wpływ na rozwój kulturalny i polityczny państw Mezopotamii w II i I tysiącleciu p.n.e.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia