światłomierz
 
Encyklopedia PWN
światłomierz,
fot. urządzenie pozwalające dobrać optymalne warunki naświetlania, czyli wielkość przesłony i czas ekspozycji (co jest podstawowym warunkiem uzyskania dobrego technicznie zdjęcia), mierzące ilość światła odbitego od fotografowanego obiektu lub padającego na fotografowany obiekt.
W światłomierzu optycznym — pierwszym stosowanym w praktyce, który ob. wyszedł z użycia — na tle poszczególnych pól klina fotometrycznego były umieszczone kolejne liczby — ostatnia dająca się jeszcze odczytać pozwalała określić, wielkość otworu przesłony i czasu naświetlania. Światłomierz fotoelektryczny składa się z ogniwa fotoelektrycznego (selenowego) oraz mechanizmu pomiarowego zawierającego mikroamperomierz i urządzenie przeliczające wskazania przyrządu na odpowiedni czas naświetlania i liczbę przesłony; w działaniu tego światłomierza wykorzystuje się zależność natężenia prądu elektr. powstałego w obwodzie światłomierza pod wpływem padającego na fotoogniwo światła od natężenia światła. Światłomierz fotowoltaiczny (ob. najczęściej stosowany) zawiera fotorezystor, baterię i mechanizm pomiarowy (odczyt wskazań może być analogowy lub cyfrowy); w jego działaniu wykorzystuje się zmianę oporu fotorezystora w zależności od natężenia padającego światła; stosuje się fotorezystory z siarczkiem kadmu (ob. wychodzi z użycia ze względu na zbyt powolną reakcję na padające światło), krzemem, arsenkiem galu. Światomierz może stanowić osobny przyrząd, może też być wbudowany w aparat fot. bądź jako urządzenie niezależne (wówczas jego wskazania trzeba ręcznie przenieść na układ nastawczy ekspozycji aparatu) lub też jako urządzenie sprzężone z układem nastawczym — wówczas uzyskuje się możliwość automatycznego nastawiania ekspozycji. Kąt pomiaru światłomierza jest na ogół zgodny z kątem widzenia standardowego obiektywu fot. (ok. 45°); są także światłomierze o kącie pomiaru ok. 1°, które pozwalają na pomiar najjaśniejszego i najciemniejszego miejsca fotografowanego obiektu, a więc na pomiar jego rozpiętości tonalnej.
Obecnie światłomierz, wbudowany w aparat fot., dokonuje pomiaru przez obiektyw aparatu (system TTL — ang. Through the Lens), dzięki czemu pomiar uwzględnia kąt widzenia obiektywu, przedłużenie wyciągu obiektywu oraz założone na obiektyw filtry. Budowane są również światłomierze pozwalające ustalić właściwą ekspozycję przy fotografowaniu z lampą błyskową (flashmeter), określające właściwy otwór przysłony na podstawie pomiaru próbnego błysku lampy, a także światłomierze mierzące temp. barwową światła (colormeter) — przez pomiar różnicy natężenia światła mierzonego przez filtr czerwony i niebieski, i w konsekwencji umożliwiające zastosowanie filtru o parametrach odpowiednich do skorygowania odstępstwa temp. barwowej światła, przy którym wykonuje się zdjęcia, od tej, do której jest dostosowany barwny materiał zdjęciowy.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia